haass124_Yuichiro Chino_getty images_global cooperation Yuichiro Chino/Getty Images

Een samenwerkingsverband van grootmachten voor het mondiale tijdperk

NEW YORK – De tumultueuze dialoog tussen de VS en China die vorige week in Alaska plaatsvond, voorspelt weinig goeds voor de bilaterale betrekkingen. En de toenemende rivaliteit tussen de twee landen geeft duidelijk aan dat de opkomende wereld van meerdere machtscentra een tijdperk van toenemende concurrentie en conflicten zou kunnen inluiden.

Een groot deel van het probleem is dat de bestaande internationale bestuursstructuur, die grotendeels kort na de Tweede Wereldoorlog tot stand is gekomen, verouderd is en niet is opgewassen tegen de taak de stabiliteit in de wereld te handhaven. Het op de VS gerichte alliantiesysteem is een club van democratieën die slecht geschikt is om samenwerking over ideologische scheidslijnen heen te bevorderen. De G7- en G20-topconferenties zijn episodisch en worden gekenmerkt door te veel tijdrovend gekibbel over communiqués. De Verenigde Naties bieden een permanent mondiaal forum, maar de Veiligheidsraad nodigt uit tot gewichtigdoenerij en verlamming onder de permanente leden die over vetoʼs beschikken.

Wat nodig is, is een mondiaal samenwerkingsverband van machten – een informele stuurgroep van de invloedrijkste landen ter wereld. De geschiedenis van het negentiende-eeuwse Europa wijst de weg. Het Concert van Europa – een samenwerkingsverband van Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland, Pruisen en Oostenrijk, opgericht in 1815 – heeft een halve eeuw lang met succes de vrede bewaard, bij ontstentenis van een overheersende mogendheid en te midden van ideologische verscheidenheid. Het Concert van Europa berustte op een wederzijdse verbintenis om te vertrouwen op regelmatige communicatie en de vreedzame oplossing van geschillen, teneinde de territoriale regeling in stand te houden die een einde had gemaakt aan de bloedige Napoleontische oorlogen.

https://prosyn.org/CIMDROVnl