nanavatty1_Naveen SharmaSOPA ImagesLightRocket via Getty Images_indiaacunit Naveen Sharma/SOPA Images/LightRocket via Getty Images

Het koelen van de heetste steden

WASHINGTON, DC – De extreme hitte staat in het zonnetje. De krantenkoppen van dit jaar zijn net zo meedogenloos als de temperaturen: ʻSpanje doorstaat recordhitte,ʼ ʻVerwoestende hittegolf in Zuid-Azië,ʼ ʻTexas verbrijzelt hitterecord,ʼ ʻKun je dodelijke hitte nog wel ‘extreem’ noemen?ʼ

Deze wereldwijde berichtgeving heeft de aandacht gevestigd op een enorm probleem dat alleen maar in omvang en ernst zal toenemen. Nergens zijn koelingsmaatregelen dringender nodig dan in onze steden, waar straten, gebouwen, industrieën en voertuigen de temperatuur tegen het einde van de eeuw met een catastrofale 4° Celsius zouden kunnen doen stijgen, waardoor de armste mensen ter wereld het grootste risico lopen.

Het zoeken naar oplossingen is al aan de gang, maar moet nog worden versneld. Tijdens de conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering (COP26) van vorig jaar heeft de Cool Coalition, een samenwerkingsverband van 120 organisaties onder leiding van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties en met inbegrip van het RMI, een uitgebreide gids uitgebracht voor duurzame stadskoeling. En vorige maand in Davos lanceerden de Cool Coalition en het Resilience Center van de Adrienne Arsht-Rockefeller Foundation een online Heat Action Platform dat het beleidsmakers en planners makkelijk maakt om de voor hen meest relevante oplossingen te identificeren.

Om het probleem vóór te blijven, zullen gemeentelijke leiders veel maatregelen moeten nemen, waaronder een slimmere stadsplanning. Om koele lucht door een stad te leiden, kunnen planologen en ontwikkelaars straten en hoogtes van gebouwen afstemmen op de heersende winden, en meer strategisch geplaatste groene en blauwe ruimten ontwikkelen. Zij kunnen ook meer schaduwrijke forensencorridors voor voetgangers en fietsers creëren, en meer diverse, gemengde stadsontwikkelingen plannen die zich lenen voor efficiënte stadskoelsystemen (en minder warmte uitstotend autoverkeer).

Meer bomen planten in het betonnen oerwoud kan ook een aanzienlijk verschil maken. Stedelijke bossen en parken kunnen 7°C koeler zijn dan buurten zonder bomen, en een straat met bomen kan 3°C koeler zijn dan een straat zonder bomen. Steden van Freetown en Athene tot Melbourne en Milaan plukken nu al de vruchten van het gebruik van de stedelijke natuur als een koelingsmechanisme – een mechanisme dat ook het stormwaterbeheer verbetert, koolstof vastlegt, de biodiversiteit vergroot en voor recreatie zorgt.

Een andere maatregel die van gezond verstand getuigt, is het herbestraten van onze steden, zodat ze warmte afgeven in plaats van absorberen. Een typische asfaltweg absorbeert tot 95 procent van het zonlicht dat erop valt, en betonnen wegen en trottoirs absorberen tot 75 procent. Deze verzengende oppervlakken zijn onevenredig schadelijk voor mensen die in de open lucht werken, voor mensen zonder eigen vervoer en voor de armen die in buurten wonen waar dergelijke materialen overheersen. Door lichter gekleurde bouwmaterialen te gebruiken die het reflectievermogen van deze oppervlakken met slechts tien procent verhogen, kunnen we de temperatuur ervan met wel 5°C verlagen – een potentieel levensreddend verschil.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

Betere gebouwen zijn ook essentieel. Het koelen van een slecht ontworpen gebouw met airconditioning is als het laten lopen van een kraan in een lekkende emmer. Daarentegen kan een goed ontwerp van een gebouw de behoefte aan airconditioning tot een minimum beperken. Lichtgekleurde, reflecterende ʻkoele dakenʼ zijn bijvoorbeeld goedkoop en kunnen negentig procent van de warmte-energie die erop terechtkomt tegenhouden, wat een enorm verschil kan maken, zelfs wanneer andere maatregelen niet uitvoerbaar zijn, zoals bij informele huisvesting.

Passieve bouwefficiëntiemaatregelen zoals oriëntatie, isolatie, reflectie, zonwering en ventilatie zijn niet nieuw. Maar we moeten ambitieuzere bouwvoorschriften en prestatienormen vaststellen, en investeren in de institutionele capaciteit om deze te handhaven.

Bovendien kan airconditioning, waar die wordt gebruikt, klimaatvriendelijker worden gemaakt. Zoals het er nu voorstaat, is airconditioning zowel een vitale factor voor de productiviteit als een belangrijke bron van stedelijke warmte en emissies. Tegen 2050 zouden airconditioners evenveel energie verbruiken als de Amerikaanse, Duitse en Japanse economieën vandaag samen. Het meest gebruikte koelmiddel is bijna tweeduizend keer krachtiger dan koolstofdioxide als middel voor de opwarming van de aarde. Daarom moeten de toezichthoudende instanties normen vaststellen die de slechtst presterende apparaten van de markt weren, en moeten de publieke en de private sector samenwerken aan marketingcampagnes, financieringsoplossingen en stimulansen om kopers in de richting van klimaat-vriendelijke producten te sturen.

Stedelijke planners en ontwikkelaars moeten ook stadskoelsystemen overwegen, die veel gebouwen bedienen met één enkele koelinstallatie. Omdat deze systemen schaalvoordelen kunnen opleveren zonder de lucht in de stad evenveel te verwarmen als individuele airconditioningunits, zouden ze de standaardkeus moeten zijn voor technologie in grote nieuwe commerciële en gemengde projecten, steden en campussen.

Ten slotte zouden beleidsmakers in sommige steden verschillende laatste redmiddelopties moeten overwegen om de meest kwetsbaren te beschermen. In India grapt men dat Bollywoodfilms zo lang zijn omdat filmmakers mensen de kans willen geven om vier uur in een bioscoop met airconditioning door te brengen. Maar, zoals de verwoestende hittegolf van dit voorjaar heeft aangetoond, is de waarde van koele ruimten niet langer een grap.

Steden in gebieden die vatbaar zijn voor extreme hitte zullen moeten investeren in een reeks gemeenschappelijke ruimten die toegankelijk zijn voor de meest kwetsbaren, wanneer hitte en vochtigheid de overleefbaarheidsdrempel overschrijden. Dat kunnen bioscopen zijn, winkelcentra, scholen, gebedshuizen, zwembaden, parken, vervoersknooppunten, of speciale koelcentra. Een noodstroomvoorziening, drinkwater, medische voorraden, voorlichtingsmateriaal over hitte en goed opgeleid personeel zouden deze ruimten in noodsituaties nog nuttiger maken.

Extreme hitte is aantoonbaar het grootste klimaatrechtvaardigheidsprobleem waar we mee te maken hebben. Van de 1,7 miljard stadsbewoners die nu aan extreme hitte worden blootgesteld, wonen de meesten in snelgroeiende steden in arme landen, en hebben de meesten geen toegang tot gebouwen met airconditioning en autoʼs die voor mensen in geavanceerde economieën vanzelfsprekend zijn. Het oplossen van deze ongelijkheden zou een wereldwijde topprioriteit moeten zijn. De Cool Coalition gaat van start in India, waar de regering al het eerste nationale actieplan voor koeling ter wereld heeft ontwikkeld, en waar leiders van deelstaten en steden zich sterk inzetten om de dreiging van extreme hitte het hoofd te bieden.

Maar er moet meer gedaan worden. De lancering van de Global Energy Alliance for People and Planet (tien miljard dollar) heeft aangetoond dat de internationale gemeenschap nog steeds in staat is zich te mobiliseren achter belangrijke inspanningen om de klimaatverandering te beperken en zich eraan aan te passen. Het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en een betere toegang tot schone energie blijven cruciale doelstellingen. Maar hittebestendigheid opbouwen en duurzame koelingsoplossingen implementeren zijn ook dringende prioriteiten geworden. We moeten nu stappen ondernemen om onze warmste steden te helpen afkoelen.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/r60yWyHnl