skidelsky151_Chip SomodevillaGetty Images_washingtondcflowersnaturecoronavirus Chip Somodevilla/Getty Images

Zal COVID-19 ons in weer in balans met de natuur brengen?

LONDEN – Een van de weinige dingen waar geen gebrek aan is in het tijdperk van COVID-19 zijn commentaren op de pandemie. Het virus heeft begrijpelijkerwijs een ononderbroken stroom van nieuws over de verspreiding, instructies hoe het te vermijden en te overleven, analyses over oorzaken en behandeling, en speculaties over de impact op werkgewoonten, mentale gezondheid, de economie, geopolitiek en nog veel meer gegenereerd.

Mijn eigen periode van thuisdetentie heeft de volgende reflecties geproduceerd, die ik met enige terughoudendheid aan het koor der deskundigen wil toevoegen.

Om te beginnen heb ik Klaus Mühlhahns boek Making China Modern gelezen. Mühlhahn noteert dat in de Chinese kosmologie de menselijke en natuurlijke wereld onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. 'Wanneer de goede orde werd gerespecteerd ging het in de fysieke wereld van een leien dakje en floreerde de menselijke wereld,' zo schrijft hij. Maar 'wanneer deze orde niet werd gerespecteerd zouden abnormale of destructieve gebeurtenissen zoals aardbevingen, overstromingen, eclipsen, of zelfs epidemieën plaatsvinden.'

In welke zin is COVID-19 het resultaat van het niet respecteren van de 'goede orde' der dingen? In de Chinese gedachte gaat de goede orde over goed bestuur, en dit omvat ook het in stand houden van de goede relatie tussen de menselijke en natuurlijke wereld. Een pandemie geeft aan dat onze manier van leven die relatie is gaan schenden.

Gezondheidsexpert Alanna Shaikh denkt dat er ongetwijfeld meer pandemieën zullen volgen als 'resultaat van de manier waarop wij mensen met onze planeet interacteren.' Dit omvat niet alleen de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde, die een gastvrijer milieu voor pathogenen schept, maar ook ons doorstoten naar de laatste wilde plekken op aarde.

'Wanneer we het Amazoneregenwoud verbranden en omploegen […], wanneer het laatste Afrikaanse oerwoud tot boerderijen wordt omgevormd, wanneer wilde dieren in China bejaagd worden totdat ze zijn uitgestorven, komen mensen in contact met wildpopulaties waarmee ze nog nooit eerder in contact zijn geweest,' zegt Shaikh.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

Dit omvat ook dichter-dan-ooit ontmoetingen met vleermuizen en schubdieren die allebei als potentiele bronnen van COVID-19 geïdentificeerd zijn. Zolang we er niet in slagen om de autonomie van de natuur te respecteren zal de natuur terugslaan.

Je kan kleine of grote conclusies uit deze gedachtegang trekken. De conclusie die Shaikh trekt is een kleine, wellicht omdat de grotere gevolgtrekking voor de meeste mensen te onverteerbaar is. We moeten volgens haar een mondiaal zorgsysteem opbouwen dat goed genoeg is om landen in staat te stellen om snel op epidemieën te reageren en te voorkomen dat het pandemieën worden. Elk land zou in staat moeten zijn om zijn besmette burgers direct te identificeren, in quarantaine te plaatsen, en te behandelen.

Een manier om dit te bereiken is, naar mijn mening, dat de regeringen van G7 een mondiale COVID-19 obligatie uitgeven waarvan de opbrengsten naar een hervormde Wereldgezondheidsorganisatie gaan die een specifiek mandaat heeft om de medische capaciteiten van elk land naar het niveau van de ontwikkelde wereld te tillen. (Toegegeven, dat laatste is in het geval van COVID-19 zelfs onvoldoende gebleken.) Deze WGO-uitgaven zouden bovenop de ontwikkelingsgelden van de Wereldbank moeten komen.

Shaikh maakt nog een zeer zinnig punt: 'net-op-tijd bestelsystemen zijn mooi als alles goed gaat,' zegt ze, 'maar in tijden van crisis betekent dit dat we geen reserves hebben.' Dus als een ziekenhuis of land geen uitrustingen voor persoonlijke bescherming meer heeft moet het bijbestellen bij een aanbieder (vaak in China) en wachten totdat deze de goederen geproduceerd en verscheept heeft.

Deze kritiek is op veel meer dan medische aanbestedingen van toepassing; het daagt de heersende net-op-tijd orthodoxie in het zakenleven uit. Reserves zo is het argument kosten geld. Efficiënte markten vergen niet van bedrijven om volledige inventarissen te hebben, maar in plaats daarvan net genoeg 'voorraad' om de consument vanuit vraagoogpunt tevreden te stellen.

In deze visie is het vasthouden van financiële reserves voor donkere dagen ook verspilling omdat er in efficiënte markten geen donkere dagen voorkomen. Dus bedrijven moeten al hun geld in de markt brengen.

Dit is prima zolang er geen onverwachte gebeurtenissen plaatsvinden. Maar wanneer de wereld een 'schok' zoals de financiële krach van 2008 meemaakt stort het efficiënte marktmodel in en daarmee de economie. Iets soortgelijks gebeurt er nu met onze medische zorg.

Hieruit volgt dat 'net op tijd' vervangen moet worden door 'je weet maar nooit.' Idealiter zou enige mondiale autoriteit een strategische reserve van medische voorzieningen moeten houden die nodig zijn om het leven voor beperkte tijd (zeg drie maanden) te ondersteunen in het geval van een gespecificeerde serie dreigingen voor de volksgezondheid. Deze reserve zou moeten worden gefinancierd door belastingen geheven op nationale overheden in proportie tot hun nationale inkomen. Maar dit soort opslag kan ook nationaal of regionaal gedaan worden; de Europese Unie zou een ideaal startpunt zijn.

Niets van dit alles echter adresseert de veel grotere kwestie van de juiste relatie tussen mens en natuur. In een college uit 2014 zet wetenschappelijk schrijver Stephen Petranek acht gebeurtenissen die de wereld zoals we die kennen tot een einde kunnen brengen op een rij: pandemieën, zonnestormen, gigantische aardbevingen, vulkaanuitbarstingen, biologische ongelukken, broeikaseffecten, atoomoorlog, en een botsing met een meteoriet. Vier hiervan zouden 'natuurrampen' zijn, als in cataclysmische gebeurtenissen die niet voortkomen uit de manier waarop wij leven. Maar de andere vier – pandemieën, biologische ongelukken, atoomoorlog, en opwarming van de aarde – zouden direct resulteren uit de manier waarop mensen met de natuur interacteren.

Het COVID-19 virus kan hoe angstwekkend het nu ook lijkt uiteindelijk zo mild en controleerbaar blijken te zijn dat het er niet in slaagt om ons van onze gewoonten af te brengen. Psycholoog en Nobelprijswinnaar economie Daniel Kahneman denkt zelfs dat 'geen enkele hoeveelheid psychologisch bewustzijn de tegenzin van mensen om hun levensstandaard te verlagen zal overkomen.'

Maar we zouden niet wijs zijn om te blijven vertrouwen op technische oplossingen om ons uit elke put waar we met onze overdadige levensstijl in terecht komen te trekken, omdat we vroeger of later geen medische oplossingen meer over hebben voor het probleem van de 'goede orde.' We moeten onze gedwongen stilstand gebruiken om te overdenken welke oplossingen wel zouden werken.

https://prosyn.org/jEIOykinl