Kunnen regeringen de economie nog sturen?

LONDEN – In 1969 verscheen van de Britse financieel journalist Samuel Brittan het boek Steering the Economy: The Role of the Treasury. Destijds werd nog steeds algemeen aangenomen dat de economie van het Verenigd Koninkrijk bestuurbaar was en dat het ministerie van Financiën (dat nog steeds belast was met het monetaire beleid) aan het roer stond.

In die tijd maakte het macro-economische model van het ministerie, dat het nationaal inkomen berekende als de som van consumptie, investeringen en overheidsuitgaven, van de begroting in feite de regelaar van de economische prestaties. Door haar eigen uitgaven en de belastingen te variëren, kon het ministerie het Verenigd Koninkrijk op weg helpen naar volledige werkgelegenheid, reële groei van het bbp en lage inflatie. Latere modellen, beïnvloed door de monetaristische en neo-klassieke revoluties in de economische theorie, hebben sindsdien het vermogen van de staat om in te grijpen gereduceerd. Toch is de overtuiging dat overheden verantwoordelijk zijn voor de economische prestaties nog steeds diep geworteld.

De recente aankondiging van de Britse begroting is daar een goed voorbeeld van. Bij de presentatie van zijn begroting aan het parlement deze maand probeerde minister van Financiën Jeremy Hunt de wetgevers gerust te stellen dat de regering op koers ligt om de inflatie te beteugelen, de staatsschuld te verminderen en de economische groei te stimuleren. Hunt ging zelfs zover dat hij gedetailleerde voorspellingen deed voor elk van de komende vijf jaren. Zoals hij zei: ‘We volgen het plan, en het plan werkt.’ Toch is het al lang duidelijk dat inflatie en groei afhankelijk zijn van mondiale trends waarover de Britse minister van Financiën geen controle heeft.