mody27_BRIJESH SATIAFP via Getty Images_joshimath BRIJESH SATI/AFP via Getty Images

De kapotte staat van India

PRINCETON – Het stadje Joshimath mag dan achttienhonderd meter boven de zeespiegel liggen, in de Himalaya, maar het zakt snel weg. Begin januari hebben grote scheuren huizen, hotels en wegen gespleten, waardoor de toekomst van het stadje op het spel staat. Joshimath is een grimmige metafoor voor de erbarmelijke onberekenbaarheid van India.

Joshimath bevindt zich in een seismisch actieve zone van puin en sediment als gevolg van aardverschuivingen, liggend op een zwak gesteente. Dergelijk terrein zakt en glijdt van nature weg, maar het probleem wordt nog verergerd door ontbossing. Omdat de Alaknanda-rivier (een zijrivier van de Ganges) bovendien de noordwestelijke teen van de helling waarop Joshimath staat heeft geërodeerd, heeft de formatie geen grote draagkracht, zoals sinds de jaren dertig van de vorige eeuw bekend is.

In de jaren zeventig ontstonden scheuren in de wegen van Joshimath. In 1976 wees een door de regering van Uttar Pradesh (waar Joshimath destijds deel van uitmaakte) aangestelde commissie nogmaals op het risico van verzakking en adviseerde toen om alleen te bouwen in gebieden die stabiel waren bevonden. Aan deze officiële waarschuwing werd geen gehoor gegeven en lokale activisten deden tevergeefs hun best om onveilige bouw te voorkomen.

Het probleem verergerde na de economische liberalisering van begin jaren negentig, toen de staat een vorm van ongereguleerd kapitalisme goedkeurde en steunde, die vaak draaide om lucratieve bouwcontracten en een totale minachting voor het milieu inhield. De huidige problemen van Joshimath begonnen onschuldig in 1993, toen Auli, een naburige stad, begon met de bouw van een kabelbaan voor een skiresort. Dat was het startsalvo voor een veel breder bouwprogramma.

De overheid lanceerde al snel ambitieuze plannen voor hydro-elektrische dammen om de waterkracht van de Himalaya te benutten. De Vishnuprayag-centrale van vierhonderd megawatt werd in 2006 operationeel, en in hetzelfde jaar werd begonnen met de bouw van de controversiëlere Tapovan-Vishnugad-dam van 520 megawatt. Om met dit project elektriciteit op te wekken moest een tunnel worden geboord onder de Joshimath-heuvel, direct onder het skiresort Auli. In 2009 doorboorde een tunnelboormachine een watervoerende laag in de berg, waardoor het grondwater waarvan Joshimath en andere nabijgelegen steden afhankelijk waren, werd uitgeput. Sediment vulde vervolgens de gaten op die door het wegstromende water waren achtergelaten, wat volgens sommige deskundigen en activisten de tendens tot verzakking van het gebied nog versterkte.

In juni 2013 kostte een rampzalige overstroming aan ruim vierduizend mensen in het gebied het leven, wat leidde tot een rechtszaak waarin het Hooggerechtshof zijn ernstige bezorgdheid uitsprak over de ‘wildgroei’ van dammen in de regio. Het hof was verbijsterd dat de autoriteiten ‘het cumulatieve effect’ van de dammen en de daarmee gepaard gaande ontploffingen, tunnels, slibafvoer, mijnbouw en ontbossing niet wetenschappelijk hadden geëvalueerd. Op bevel van de rechtbank benoemde de regering een commissie van deskundigen onder leiding van de bekende milieuwetenschapper en activist Ravi Chopra.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

De commissie-Chopra concludeerde dat de bergen, rivieren en gemeenschappen in de Himalaya zich in een ‘crisis’ bevinden, die nog wordt verergerd door de opwarming van de aarde. De ‘ongebreidelde ontwikkeling’ op last van de regering zou volgens de commissie leiden tot meer ontbossing en verlies van biodiversiteit, naast ‘onvoorspelbare glaciale en paraglaciale activiteiten.’ De commissie waarschuwde dat deze explosieve combinatie in de toekomst tot nog grotere rampen zou leiden en stelde voor de werkzaamheden aan 23 dammen stop te zetten.

Toen een tweede commissie het oordeel van de commissie Chopra onderschreef, benoemde de regering een derde commissie die het licht op groen zette voor nog meer dammen, en in juli 2020 vroegen de autoriteiten om offertes voor de weg tussen Helang en Marwari, door een kwetsbaar aardverschuivingsgebied aan de voet van de Joshimath-heuvel. De aanleg van de weg begon twee jaar later als onderdeel van het ecologisch schadelijke programma van premier Narendra Modi om het reizen naar de heiligdommen in de Himalaya te vergemakkelijken.

Rampen bleven levens eisen. In februari 2021 kwamen opnieuw enkele honderden mensen om bij een overstroming, vooral rond Tapovan-Vishnugad en een andere dam. De dammen zelf werden bijna onherstelbaar beschadigd, en activisten riepen het Hooggerechtshof van Uttarakhand op de bouw van de dammen stop te zetten. Het hof verwierp de zaak, berispte de indieners en beboette hen voor verspilling van zijn tijd.

Na ongewoon zware regenval in oktober 2021 bereikten de scheuren in Joshimath een kantelpunt. Tegen januari 2023 had de dreiging van instortende structuren grote delen van het stadje onbewoonbaar gemaakt. Honderden inwoners zijn ondergebracht in opvangcentra en de regering heeft het herstel van de Tapovan-Vishnugad-dam en de aanleg van de weg tussen Helang en Marwari stopgezet.

Terwijl rampen dreigen, is geloofwaardige informatie niettemin moeilijk te verkrijgen. De nationale autoriteiten hebben onlangs de Indian Space Research Organization opdracht gegeven satellietbeelden uit de openbaarheid te halen waarop te zien is hoe snel Joshimath zinkt, en het is ambtenaren nu verboden met de media over de kwestie te spreken.

Joshimath is bepaald niet het enige voorbeeld. Veel andere stadjes en wegen in het hele Himalayagebergte vertonen soortgelijke tekenen van stress. Dit zou niemand moeten verbazen. Het is het zoveelste symptoom van het misdadige gebrek aan verantwoordelijkheid van de Indiase autoriteiten. Meer kantelpunten doemen op nu bossen gekapt worden; meren, wetlands en natuurlijke waterreservoirs volgebouwd worden; stedelijke gebieden kampen met bergen afval; en rivieren bijna onomkeerbaar vervuild zijn. Onderwijs, gezondheidszorg, justitie en stadsdiensten werken voornamelijk voor de bevoorrechten.

De praktijk van het verfraaien van gegevens, die deel uitmaakt van het gebrek aan verantwoordelijkheidszin, strekt zich uit tot het macro-economisch beheer. De groei van het bbp maakte een onverklaarbare sprong na een herziening van de gegevens in 2015. In 2018 verwierp de regering haar eigen onderzoek toen daaruit bleek dat de armoede was toegenomen. Het ministerie van Financiën meldt absurd onrealistische werkloosheidscijfers, ondanks een banencrisis. De volkstelling die in 2021 had moeten plaatsvinden is uitgesteld tot een onbekende datum in de toekomst.

De Indiase elite, met haar ‘zie-geen-kwaad’-benadering van het economisch discours en beleid, heeft het lot van Joshimath weggewuifd als een aberratie van de natuur. In plaats daarvan hebben elektronische betaalsystemen van wereldklasse en op technologie gebaseerde startups een mondiaal verhaal gevoed over een op handen zijnde ‘Indiase eeuw.’ Maar vergis je niet: Joshimath is een microkosmos van de schaamteloze onverantwoordelijkheid die de Indiase politiek en samenleving aantast. Het zou een reality check moeten zijn, geen voetnoot.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/YHhUE15nl