Wat de noordelijke uitbreiding van de NAVO betekent

STOCKHOLM – Hoewel de waarschijnlijke uitkomst van de oorlog van Vladimir Poetin tegen Oekraïne onduidelijk blijft, heeft de Russische agressie de Europese veiligheidsorde nu al in belangrijke mate veranderd. De enige vergelijkbare gebeurtenis in de moderne Europese geschiedenis is Hitlers invasie van Polen in september 1939. In beide gevallen ging het om grootschalige, niet-uitgelokte aanvallen op een buurland met het doel het te elimineren. Hitler weigerde het bestaan van een onafhankelijk Polen te aanvaarden; Poetin weigert de realiteit van een onafhankelijk Oekraïne te aanvaarden.

Poetins invasie kwam voor de Europese regeringen als een grote schok. De meeste Europese leiders hadden de Amerikaanse waarschuwingen over een op handen zijnde aanval gebagatelliseerd, met als argument dat Poetin weliswaar onvoorspelbaar kan zijn, maar dat het onwaarschijnlijk was dat hij zoiets irrationeels zou doen. Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, was tijdens zijn eerste bezoek aan Moskou begin 2021 vrij ruw behandeld, maar de meeste Europese regeringen geloofden nog steeds dat diplomatie tot stabielere betrekkingen kon leiden.

Die illusie werd op 24 februari aan diggelen geslagen, in wat Europaʼs 9/11 is geworden: een wereldwijde en geopolitieke wake-up call met twee belangrijke gevolgen. In de eerste plaats zullen de militaire uitgaven in heel Europa stijgen. Na jaren van getreuzel hebben bijna alle Europese NAVO-leden zich plotseling achter het doel geschaard om ten minste twee procent van hun bbp aan defensie te besteden. Europaʼs grootste economie, Duitsland, zal in slechts één jaar het equivalent van 0,5 procent van het bbp toevoegen aan zijn defensie-uitgaven.