HONG KONG/MANILA – Nog geen eeuw geleden werden de meeste producten in Azië hoofdzakelijk vervaardigd van natuurlijke materialen, en werden zij gemaakt om lang mee te gaan of om makkelijk biologisch afgebroken te worden. Mensen wikkelden voedsel in bladeren of papier en vervoerden het in herbruikbare verpakkingen, retourneerden glazen melkflessen zodat ze konden worden gesteriliseerd en opnieuw gebruikt, en aten in restaurants met keramische borden en roestvrijstalen bestek. Met name gemeenschappen met lage inkomens omarmden een dominante cultuur van kleine winkels, waar kleine hoeveelheden specerijen en andere huishoudelijke keukenbenodigdheden werden gekocht. En de plastic tas moest nog worden uitgevonden.
Dit alles veranderde drastisch na de Tweede Wereldoorlog, toen grote delen van Azië een snelle industrialisatie en verstedelijking doormaakten. De introductie van wegwerpplastic appelleerde aan een ideaal van gemak en hygiëne, en voedde een mentaliteit die wegwerpbaarheid op een ongekende schaal inluidde. Bedrijven begonnen hun producten in plastic voor eenmalig gebruik te verpakken en hakten effectief in op de cultuur van kleine winkeltjes in Azië door te benadrukken hoe de armere consumenten in de regio konden profiteren van het kopen van kleine, in plastic verpakte hoeveelheden.
Plastic is dus al tientallen jaren het meest populaire en alomtegenwoordige materiaal in Azië, en ruim de helft van al het plastic in de wereld wordt daar geproduceerd. Maar het toenemende gebruik van plastic heeft nadelige milieu-effecten die veel verder reiken dan de enorme hoeveelheden plastic die het land vervuilen en de watermassaʼs in de regio verstoppen.
Om de aard en de omvang van deze verontreinigingscrisis in kaart te brengen en mogelijke oplossingen aan te dragen, hebben de Heinrich Böll Stiftung en Break Free From Plastic Asia Pacific onlangs samengewerkt met het Institute for Global Environmental Strategies Japan om de Plastic Atlas Asia Edition te produceren.
De atlas bevat feiten en cijfers over de giftige wereld van synthetische polymeren en laat zien hoe alomtegenwoordig kunststoffen zijn geworden in bijna alle aspecten van ons leven, van kleding, voedsel en toerisme tot de gezondheid van mens en milieu. Zo realiseren we ons misschien niet hoeveel plastic we dragen, in de vorm van polyester en andere synthetische vezels gemaakt van aardolie of aardgas. Bij het maken van een polyester overhemd kan tussen de 3,8 en 7,1 kilogram kooldioxide vrijkomen. Plastic afval en microplastics in de wereldzeeën zijn een veelbesproken probleem. Maar weinigen beseffen dat de plasticvervuiling van landbouwgronden tussen de vier en 23 keer zo groot kan zijn.
[Grafiek]
De atlas bevat ook vergelijkende regionale gegevens, met name over problemen aan de basis zoals het illegaal dumpen van afval uit meer ontwikkelde landen, het ongelijke gender-effect van de blootstelling aan plastic, en de benarde situatie van afvalverzamelaars en vuilnisverwerkers in Azië, die een cruciale rol spelen bij het voorkomen dat plastic afval op open stortplaatsen, in verbrandingsovens en in het milieu terechtkomt. Bovendien worden de verantwoordelijkheden geschetst van Aziatische regeringen en bedrijven bij het aanpakken van de dreiging van plasticvervuiling.
Hoewel de plasticvervuiling in de regio al erg was vóór COVID-19, heeft de pandemie het probleem nog verergerd. De productie van en de verontreiniging door plastic zijn versneld, naarmate de vraag naar plastic voor eenmalig gebruik – onder meer voor online-koopwaar en de levering van voedsel tijdens de lockdowns – is toegenomen. Dit heeft eerdere zwaar bevochten overwinningen in gevaar gebracht, nu de olie- en gasindustrie van plan is de investeringen in de productie van plastic producten en nevenproducten – waarvan ruim 99 procent afkomstig is van grondstoffen uit fossiele brandstoffen – de komende jaren op te voeren. Als gevolg daarvan zal het milieu waarschijnlijk op de langere termijn het slachtoffer worden van deze volksgezondheidscrisis.
Maar tegelijkertijd zou een wassend tij van basisorganisaties en van onderop geleide initiatieven in heel Azië kunnen leiden tot de opkomst van een meer inclusief, duurzaam en rechtvaardig economisch systeem, dat de hele levenscyclus van plasticvervuiling kan aanpakken.
Leden van de #breakfreefromplastic-beweging denken dat een gedecentraliseerde, door de gemeenschap geleide innovatie de weg vooruit is bij de aanpak van de crisis van de plasticvervuiling. Deze groepen hebben aangetoond dat een aanpak met ecologisch grondstoffenbeheer en vermindering van het gebruik aan de bron, met de nadruk op productherontwerp en systematische afvalscheiding en inzameling, kan helpen om de toenemende bedreiging van het milieu door kunststoffen tegen te gaan.
In sommige Aziatische steden, zoals San Fernando in de Filippijnen en Kamikatsu in Japan, en in de Indiase deelstaat Kerala, voeren de organisaties die lid zijn van Break Free From Plastic ʻzero wasteʼ-beheerprogrammaʼs uit, waarbij enorme hoeveelheden afval worden weggesluisd van stortplaatsen, zodat wordt voorkomen dat het land wordt vervuild en dat het afval in waterwegen terechtkomt. Dergelijke initiatieven hebben aangetoond dat de valse oplossingen die door industriegroepen en bedrijven worden gepromoot, inclusief chemische recycling, plastic-wegen, ʻecobricking,ʼ plastic credits, en plasticinzameling in ruil voor basisgoederen voor gezinnen met lage inkomens, alleen maar greenwashing zijn. Hun methoden vereisen de voortdurende winning van hulpbronnen, omdat ze er niet in slagen waardevolle materialen binnen een circulaire economie te houden, en ze veroorzaken schadelijke emissies van zware metalen, persistente organische verontreiniging, en broeikasgassen.
Aziatische regeringen moeten nu beleid en regelgeving vaststellen en op de juiste manier uitvoeren, zodat initiatieven vanuit de basis kunnen worden opgeschaald en producenten van kunststoffen verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor het aanpakken van de crisis, bijvoorbeeld door rechtszaken aan te spannen en herstel te eisen van de vervuiling en van de gevolgen daarvan voor de gezondheid, de mensenrechten en het milieu. Bedrijven moeten dringend hun agressieve groeidoelstellingen voor de productie en het gebruik van plastic laten varen, die naar verwachting tot 2050 zullen verviervoudigen, en geloofwaardige alternatieve afleversystemen en herbruikbare verpakkingen voor hun producten aanbieden.
Generaties Aziaten zijn gewend geraakt aan het schijnbare gemak van plastic. Maar als we de productie ervan niet aanzienlijk verminderen, kunnen we niet hopen dat we de plasticvervuilingscrisis kunnen stoppen.
Dit jaar was het thema van de Dag van de Aarde ʻHerstel onze aarde.ʼ Om dat te doen moeten we innovatieve ideeën en oplossingen bevorderen die de ecosystemen van de wereld kunnen herstellen. Met de publicatie van de Plastic Atlas Asia Edition hopen we extra licht te werpen op een complexe regionale crisis en verdere inspanningen aan te moedigen om deze te bestrijden.
Vertaling: Menno Grootveld
HONG KONG/MANILA – Nog geen eeuw geleden werden de meeste producten in Azië hoofdzakelijk vervaardigd van natuurlijke materialen, en werden zij gemaakt om lang mee te gaan of om makkelijk biologisch afgebroken te worden. Mensen wikkelden voedsel in bladeren of papier en vervoerden het in herbruikbare verpakkingen, retourneerden glazen melkflessen zodat ze konden worden gesteriliseerd en opnieuw gebruikt, en aten in restaurants met keramische borden en roestvrijstalen bestek. Met name gemeenschappen met lage inkomens omarmden een dominante cultuur van kleine winkels, waar kleine hoeveelheden specerijen en andere huishoudelijke keukenbenodigdheden werden gekocht. En de plastic tas moest nog worden uitgevonden.
Dit alles veranderde drastisch na de Tweede Wereldoorlog, toen grote delen van Azië een snelle industrialisatie en verstedelijking doormaakten. De introductie van wegwerpplastic appelleerde aan een ideaal van gemak en hygiëne, en voedde een mentaliteit die wegwerpbaarheid op een ongekende schaal inluidde. Bedrijven begonnen hun producten in plastic voor eenmalig gebruik te verpakken en hakten effectief in op de cultuur van kleine winkeltjes in Azië door te benadrukken hoe de armere consumenten in de regio konden profiteren van het kopen van kleine, in plastic verpakte hoeveelheden.
Plastic is dus al tientallen jaren het meest populaire en alomtegenwoordige materiaal in Azië, en ruim de helft van al het plastic in de wereld wordt daar geproduceerd. Maar het toenemende gebruik van plastic heeft nadelige milieu-effecten die veel verder reiken dan de enorme hoeveelheden plastic die het land vervuilen en de watermassaʼs in de regio verstoppen.
Om de aard en de omvang van deze verontreinigingscrisis in kaart te brengen en mogelijke oplossingen aan te dragen, hebben de Heinrich Böll Stiftung en Break Free From Plastic Asia Pacific onlangs samengewerkt met het Institute for Global Environmental Strategies Japan om de Plastic Atlas Asia Edition te produceren.
De atlas bevat feiten en cijfers over de giftige wereld van synthetische polymeren en laat zien hoe alomtegenwoordig kunststoffen zijn geworden in bijna alle aspecten van ons leven, van kleding, voedsel en toerisme tot de gezondheid van mens en milieu. Zo realiseren we ons misschien niet hoeveel plastic we dragen, in de vorm van polyester en andere synthetische vezels gemaakt van aardolie of aardgas. Bij het maken van een polyester overhemd kan tussen de 3,8 en 7,1 kilogram kooldioxide vrijkomen. Plastic afval en microplastics in de wereldzeeën zijn een veelbesproken probleem. Maar weinigen beseffen dat de plasticvervuiling van landbouwgronden tussen de vier en 23 keer zo groot kan zijn.
[Grafiek]
De atlas bevat ook vergelijkende regionale gegevens, met name over problemen aan de basis zoals het illegaal dumpen van afval uit meer ontwikkelde landen, het ongelijke gender-effect van de blootstelling aan plastic, en de benarde situatie van afvalverzamelaars en vuilnisverwerkers in Azië, die een cruciale rol spelen bij het voorkomen dat plastic afval op open stortplaatsen, in verbrandingsovens en in het milieu terechtkomt. Bovendien worden de verantwoordelijkheden geschetst van Aziatische regeringen en bedrijven bij het aanpakken van de dreiging van plasticvervuiling.
Hoewel de plasticvervuiling in de regio al erg was vóór COVID-19, heeft de pandemie het probleem nog verergerd. De productie van en de verontreiniging door plastic zijn versneld, naarmate de vraag naar plastic voor eenmalig gebruik – onder meer voor online-koopwaar en de levering van voedsel tijdens de lockdowns – is toegenomen. Dit heeft eerdere zwaar bevochten overwinningen in gevaar gebracht, nu de olie- en gasindustrie van plan is de investeringen in de productie van plastic producten en nevenproducten – waarvan ruim 99 procent afkomstig is van grondstoffen uit fossiele brandstoffen – de komende jaren op te voeren. Als gevolg daarvan zal het milieu waarschijnlijk op de langere termijn het slachtoffer worden van deze volksgezondheidscrisis.
Maar tegelijkertijd zou een wassend tij van basisorganisaties en van onderop geleide initiatieven in heel Azië kunnen leiden tot de opkomst van een meer inclusief, duurzaam en rechtvaardig economisch systeem, dat de hele levenscyclus van plasticvervuiling kan aanpakken.
Leden van de #breakfreefromplastic-beweging denken dat een gedecentraliseerde, door de gemeenschap geleide innovatie de weg vooruit is bij de aanpak van de crisis van de plasticvervuiling. Deze groepen hebben aangetoond dat een aanpak met ecologisch grondstoffenbeheer en vermindering van het gebruik aan de bron, met de nadruk op productherontwerp en systematische afvalscheiding en inzameling, kan helpen om de toenemende bedreiging van het milieu door kunststoffen tegen te gaan.
In sommige Aziatische steden, zoals San Fernando in de Filippijnen en Kamikatsu in Japan, en in de Indiase deelstaat Kerala, voeren de organisaties die lid zijn van Break Free From Plastic ʻzero wasteʼ-beheerprogrammaʼs uit, waarbij enorme hoeveelheden afval worden weggesluisd van stortplaatsen, zodat wordt voorkomen dat het land wordt vervuild en dat het afval in waterwegen terechtkomt. Dergelijke initiatieven hebben aangetoond dat de valse oplossingen die door industriegroepen en bedrijven worden gepromoot, inclusief chemische recycling, plastic-wegen, ʻecobricking,ʼ plastic credits, en plasticinzameling in ruil voor basisgoederen voor gezinnen met lage inkomens, alleen maar greenwashing zijn. Hun methoden vereisen de voortdurende winning van hulpbronnen, omdat ze er niet in slagen waardevolle materialen binnen een circulaire economie te houden, en ze veroorzaken schadelijke emissies van zware metalen, persistente organische verontreiniging, en broeikasgassen.
Aziatische regeringen moeten nu beleid en regelgeving vaststellen en op de juiste manier uitvoeren, zodat initiatieven vanuit de basis kunnen worden opgeschaald en producenten van kunststoffen verantwoordelijk kunnen worden gesteld voor het aanpakken van de crisis, bijvoorbeeld door rechtszaken aan te spannen en herstel te eisen van de vervuiling en van de gevolgen daarvan voor de gezondheid, de mensenrechten en het milieu. Bedrijven moeten dringend hun agressieve groeidoelstellingen voor de productie en het gebruik van plastic laten varen, die naar verwachting tot 2050 zullen verviervoudigen, en geloofwaardige alternatieve afleversystemen en herbruikbare verpakkingen voor hun producten aanbieden.
Generaties Aziaten zijn gewend geraakt aan het schijnbare gemak van plastic. Maar als we de productie ervan niet aanzienlijk verminderen, kunnen we niet hopen dat we de plasticvervuilingscrisis kunnen stoppen.
Dit jaar was het thema van de Dag van de Aarde ʻHerstel onze aarde.ʼ Om dat te doen moeten we innovatieve ideeën en oplossingen bevorderen die de ecosystemen van de wereld kunnen herstellen. Met de publicatie van de Plastic Atlas Asia Edition hopen we extra licht te werpen op een complexe regionale crisis en verdere inspanningen aan te moedigen om deze te bestrijden.
Vertaling: Menno Grootveld