SINGAPORE – In een baanbrekend rapport heeft de Global Commission on the Economics of Water onlangs watermarkten aangewezen als een fundamentele oplossing voor de escalerende klimaatgedreven watercrisis in de wereld. De logica is eenvoudig: Als iets schaars is, wordt het waardevoller. Door water op de juiste manier te prijzen en markten te creëren om water toe te wijzen op basis van de vraag, kunnen we een efficiënter gebruik bevorderen en het behoud ervan stimuleren. Maar hoewel het concept van watermarkten veelbelovend lijkt, laten de ervaringen van Chili, Australië, de Verenigde Staten en andere landen zien dat de implementatie een uitdaging kan zijn.
Watermarkten worden geprezen om hun vermogen om water efficiënter toe te wijzen. Wanneer individuen of organisaties waterrechten mogen verhandelen, wordt water toegewezen aan diegenen die er de meeste waarde aan hechten. In Chili, een van de eerste landen die een nationale watermarkt implementeerde, kunnen landbouwproducenten water kopen van andere regio’s of industrieën die een overschot hebben. Dankzij deze flexibiliteit kunnen hoogwaardige gewassen zelfs tijdens droogte floreren.
Door inefficiënt watergebruik te helpen verminderen, heeft de Chileense watermarkt de landbouwproductiviteit in de loop van de tijd bevorderd. Tussen 1985 en 2018 is de waterintensieve landbouw in de Atacama- en Coquimbo-regio’s aanzienlijk toegenomen doordat de watermarkten een flexibelere toewijzing aan gebieden met een grote vraag mogelijk maakten.
Hetzelfde principe is toegepast in het Murray-Darling Basin in Australië, waar boeren waterrechten verhandelen om zich aan te passen aan de fluctuerende beschikbaarheid van water. Zoals Bloomberg rapporteert, bedraagt de waterhandel in Australië ongeveer 4 miljard Australische dollar per jaar (2,7 miljard dollar) en heeft dit Australië tot de op acht na grootste voedselexporteur ter wereld gemaakt. Dezelfde markten kunnen ook waterbesparing bevorderen. In de Central Valley van Californië is de handel in water voor de landbouw ook toegestaan, waardoor boeren periodieke droogtes kunnen opvangen door water te kopen van regio’s die rijker zijn aan hulpbronnen.
Maar de Chileense ervaring laat ook de valkuilen van watermarkten zien. De Chileense watermarkt is verre van een wondermiddel, en heeft geleid tot grotere ongelijkheid. Grote landbouwbedrijven hebben aanzienlijke waterrechten verworven, waardoor kleinere boeren en gemeenschappen weinig toegang hebben. Omdat rijkere spelers de markt domineren, worden gemarginaliseerde gemeenschappen weggeconcurreerd.
Dergelijke resultaten geven aanleiding tot ernstige bezorgdheid over de rechtvaardigheid. Water is niet alleen een economisch goed, het is een fundamenteel mensenrecht. Een systeem dat de rijksten in staat stelt om het meeste water op te kopen, dreigt de toegang te ondermijnen voor degenen die het het hardst nodig hebben. Nadat de waterrechten in de Limarí-vallei in het noorden van Chili waren verdeeld onder een paar grote landbouwbedrijven, hadden kleine boeren in droge jaren te weinig water. En soortgelijke trends zijn waargenomen in Californië, waar een klein deel van de houders van waterrechten een aanzienlijke hoeveelheid beschikbaar water controleert, wat onevenredig ten goede komt aan de grootschalige landbouw.
At a time when democracy is under threat, there is an urgent need for incisive, informed analysis of the issues and questions driving the news – just what PS has always provided. Subscribe now and save $50 on a new subscription.
Subscribe Now
Bovendien kunnen watermarkten leiden tot aantasting van het milieu. In Chili heeft het omleiden van water voor landbouwdoeleinden soms de ecologische gezondheid van rivieren en wetlands in gevaar gebracht. In Australië heeft overmatige wateronttrekking geleid tot ernstige milieugevolgen, waaronder de ineenstorting van rivierecosystemen en de uitputting van oppervlakte- en grondwatervoorraden, wat een bedreiging vormt voor de biodiversiteit.
Californië staat voor soortgelijke uitdagingen. Hoewel de handel in water heeft geholpen om vraag en aanbod in sommige regio’s in evenwicht te brengen, heeft het ook diepe ongelijkheden blootgelegd. De kleinschalige boeren in de Central Valley hebben moeite om te concurreren met grotere landbouwbedrijven om de toegang tot water, terwijl armere stedelijke gemeenschappen te maken hebben met hogere waterprijzen. In tijden van droogte heeft het marktgestuurde systeem de neiging om diegenen te bevoordelen die het zich kunnen veroorloven om te betalen, waardoor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen achterblijven.
Speculatief water hamsteren is ook een groeiend probleem. In Californië hebben sommige entiteiten water onthouden van de markt, in afwachting van stijgende prijzen, waardoor water – een essentiële hulpbron – een financieel activum werd. Dit heeft bijgedragen aan lokale tekorten en heeft de prijzen opgedreven in gebieden die toch al onder watertekorten lijden.
Naast de tekortkomingen van de markt, zijn er ook diepere kwesties van rechtvaardigheid en billijkheid waar rekening mee moet worden gehouden. Het vermogen van rijkere entiteiten om rechten op te kopen betekent dat watermarkten vatbaar zijn voor monopolisering. Dit is een hardnekkig probleem in Chili, waar grote agro-industrieën en mijnbouwbedrijven de markt domineren, vooral in droogtegevoelige gebieden.
Een ander probleem is dat watermarkten vaak botsen met traditionele of oudere waterrechten, wat leidt tot juridische en sociale conflicten. In Chili werden houders van eerdere rechten, waaronder inheemse gemeenschappen, geconfronteerd met verdringing doordat waterrechten handelswaar werden en verkocht werden aan grotere entiteiten. Dergelijke onrechtvaardigheden roepen fundamentele vragen op over de ethiek van het vercommercialiseren van een hulpbron die veel gemeenschappen als een publiek goed beschouwen.
Meer in het algemeen is de implementatie van watermarkten een ingewikkeld proces. Grensoverschrijdende waterconflicten – als waterbronnen regionale of nationale grenzen overschrijden – zijn een groeiend probleem. Markten die de ene regio in staat stellen om water te verhandelen dat stroomafwaarts nodig is, kunnen conflicten tussen jurisdicties veroorzaken. Het stroomgebied van de Colorado River bijvoorbeeld, dat wordt gedeeld door zeven Amerikaanse staten en Mexico, is een bron van toenemende spanningen geworden doordat de handel in water stroomopwaarts gevolgen heeft voor de gebruikers stroomafwaarts. Sterke regelgevende kaders zijn essentieel om dergelijke conflicten te voorkomen, maar het creëren ervan vereist een aanzienlijke politieke wil en middelen.
De belofte van watermarkten ligt in hun potentieel om waterschaarste aan te pakken door behoud en efficiëntie te bevorderen. Maar de risico’s die ze met zich meebrengen, vooral voor de rechtvaardigheid en ecologische duurzaamheid, kunnen niet worden genegeerd. Chili, Australië en Californië bieden waardevolle lessen over de grenzen van marktgestuurd waterbeheer. Monopolisering, speculatief hamsteren en aantasting van het milieu zijn allemaal belangrijke risico’s wanneer water puur als handelswaar wordt behandeld.
De sleutel is een evenwichtige aanpak. Watermarkten moeten zorgvuldig gereguleerd worden om eerlijke toegang te garanderen, marktconcentratie te voorkomen en ecosystemen te beschermen. Hybride systemen die marktmechanismen combineren met robuust overheidstoezicht en gemeenschapsbeheer kunnen een rechtvaardigere en duurzamere oplossing bieden. Regeringen moeten ook de rechten van kwetsbare gemeenschappen beschermen en water erkennen als een publiek goed, niet alleen als een verhandelbaar goed.
To have unlimited access to our content including in-depth commentaries, book reviews, exclusive interviews, PS OnPoint and PS The Big Picture, please subscribe
In 2024, global geopolitics and national politics have undergone considerable upheaval, and the world economy has both significant weaknesses, including Europe and China, and notable bright spots, especially the US. In the coming year, the range of possible outcomes will broaden further.
offers his predictions for the new year while acknowledging that the range of possible outcomes is widening.
SINGAPORE – In een baanbrekend rapport heeft de Global Commission on the Economics of Water onlangs watermarkten aangewezen als een fundamentele oplossing voor de escalerende klimaatgedreven watercrisis in de wereld. De logica is eenvoudig: Als iets schaars is, wordt het waardevoller. Door water op de juiste manier te prijzen en markten te creëren om water toe te wijzen op basis van de vraag, kunnen we een efficiënter gebruik bevorderen en het behoud ervan stimuleren. Maar hoewel het concept van watermarkten veelbelovend lijkt, laten de ervaringen van Chili, Australië, de Verenigde Staten en andere landen zien dat de implementatie een uitdaging kan zijn.
Watermarkten worden geprezen om hun vermogen om water efficiënter toe te wijzen. Wanneer individuen of organisaties waterrechten mogen verhandelen, wordt water toegewezen aan diegenen die er de meeste waarde aan hechten. In Chili, een van de eerste landen die een nationale watermarkt implementeerde, kunnen landbouwproducenten water kopen van andere regio’s of industrieën die een overschot hebben. Dankzij deze flexibiliteit kunnen hoogwaardige gewassen zelfs tijdens droogte floreren.
Door inefficiënt watergebruik te helpen verminderen, heeft de Chileense watermarkt de landbouwproductiviteit in de loop van de tijd bevorderd. Tussen 1985 en 2018 is de waterintensieve landbouw in de Atacama- en Coquimbo-regio’s aanzienlijk toegenomen doordat de watermarkten een flexibelere toewijzing aan gebieden met een grote vraag mogelijk maakten.
Hetzelfde principe is toegepast in het Murray-Darling Basin in Australië, waar boeren waterrechten verhandelen om zich aan te passen aan de fluctuerende beschikbaarheid van water. Zoals Bloomberg rapporteert, bedraagt de waterhandel in Australië ongeveer 4 miljard Australische dollar per jaar (2,7 miljard dollar) en heeft dit Australië tot de op acht na grootste voedselexporteur ter wereld gemaakt. Dezelfde markten kunnen ook waterbesparing bevorderen. In de Central Valley van Californië is de handel in water voor de landbouw ook toegestaan, waardoor boeren periodieke droogtes kunnen opvangen door water te kopen van regio’s die rijker zijn aan hulpbronnen.
Maar de Chileense ervaring laat ook de valkuilen van watermarkten zien. De Chileense watermarkt is verre van een wondermiddel, en heeft geleid tot grotere ongelijkheid. Grote landbouwbedrijven hebben aanzienlijke waterrechten verworven, waardoor kleinere boeren en gemeenschappen weinig toegang hebben. Omdat rijkere spelers de markt domineren, worden gemarginaliseerde gemeenschappen weggeconcurreerd.
Dergelijke resultaten geven aanleiding tot ernstige bezorgdheid over de rechtvaardigheid. Water is niet alleen een economisch goed, het is een fundamenteel mensenrecht. Een systeem dat de rijksten in staat stelt om het meeste water op te kopen, dreigt de toegang te ondermijnen voor degenen die het het hardst nodig hebben. Nadat de waterrechten in de Limarí-vallei in het noorden van Chili waren verdeeld onder een paar grote landbouwbedrijven, hadden kleine boeren in droge jaren te weinig water. En soortgelijke trends zijn waargenomen in Californië, waar een klein deel van de houders van waterrechten een aanzienlijke hoeveelheid beschikbaar water controleert, wat onevenredig ten goede komt aan de grootschalige landbouw.
HOLIDAY SALE: PS for less than $0.7 per week
At a time when democracy is under threat, there is an urgent need for incisive, informed analysis of the issues and questions driving the news – just what PS has always provided. Subscribe now and save $50 on a new subscription.
Subscribe Now
Bovendien kunnen watermarkten leiden tot aantasting van het milieu. In Chili heeft het omleiden van water voor landbouwdoeleinden soms de ecologische gezondheid van rivieren en wetlands in gevaar gebracht. In Australië heeft overmatige wateronttrekking geleid tot ernstige milieugevolgen, waaronder de ineenstorting van rivierecosystemen en de uitputting van oppervlakte- en grondwatervoorraden, wat een bedreiging vormt voor de biodiversiteit.
Californië staat voor soortgelijke uitdagingen. Hoewel de handel in water heeft geholpen om vraag en aanbod in sommige regio’s in evenwicht te brengen, heeft het ook diepe ongelijkheden blootgelegd. De kleinschalige boeren in de Central Valley hebben moeite om te concurreren met grotere landbouwbedrijven om de toegang tot water, terwijl armere stedelijke gemeenschappen te maken hebben met hogere waterprijzen. In tijden van droogte heeft het marktgestuurde systeem de neiging om diegenen te bevoordelen die het zich kunnen veroorloven om te betalen, waardoor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen achterblijven.
Speculatief water hamsteren is ook een groeiend probleem. In Californië hebben sommige entiteiten water onthouden van de markt, in afwachting van stijgende prijzen, waardoor water – een essentiële hulpbron – een financieel activum werd. Dit heeft bijgedragen aan lokale tekorten en heeft de prijzen opgedreven in gebieden die toch al onder watertekorten lijden.
Naast de tekortkomingen van de markt, zijn er ook diepere kwesties van rechtvaardigheid en billijkheid waar rekening mee moet worden gehouden. Het vermogen van rijkere entiteiten om rechten op te kopen betekent dat watermarkten vatbaar zijn voor monopolisering. Dit is een hardnekkig probleem in Chili, waar grote agro-industrieën en mijnbouwbedrijven de markt domineren, vooral in droogtegevoelige gebieden.
Een ander probleem is dat watermarkten vaak botsen met traditionele of oudere waterrechten, wat leidt tot juridische en sociale conflicten. In Chili werden houders van eerdere rechten, waaronder inheemse gemeenschappen, geconfronteerd met verdringing doordat waterrechten handelswaar werden en verkocht werden aan grotere entiteiten. Dergelijke onrechtvaardigheden roepen fundamentele vragen op over de ethiek van het vercommercialiseren van een hulpbron die veel gemeenschappen als een publiek goed beschouwen.
Meer in het algemeen is de implementatie van watermarkten een ingewikkeld proces. Grensoverschrijdende waterconflicten – als waterbronnen regionale of nationale grenzen overschrijden – zijn een groeiend probleem. Markten die de ene regio in staat stellen om water te verhandelen dat stroomafwaarts nodig is, kunnen conflicten tussen jurisdicties veroorzaken. Het stroomgebied van de Colorado River bijvoorbeeld, dat wordt gedeeld door zeven Amerikaanse staten en Mexico, is een bron van toenemende spanningen geworden doordat de handel in water stroomopwaarts gevolgen heeft voor de gebruikers stroomafwaarts. Sterke regelgevende kaders zijn essentieel om dergelijke conflicten te voorkomen, maar het creëren ervan vereist een aanzienlijke politieke wil en middelen.
De belofte van watermarkten ligt in hun potentieel om waterschaarste aan te pakken door behoud en efficiëntie te bevorderen. Maar de risico’s die ze met zich meebrengen, vooral voor de rechtvaardigheid en ecologische duurzaamheid, kunnen niet worden genegeerd. Chili, Australië en Californië bieden waardevolle lessen over de grenzen van marktgestuurd waterbeheer. Monopolisering, speculatief hamsteren en aantasting van het milieu zijn allemaal belangrijke risico’s wanneer water puur als handelswaar wordt behandeld.
De sleutel is een evenwichtige aanpak. Watermarkten moeten zorgvuldig gereguleerd worden om eerlijke toegang te garanderen, marktconcentratie te voorkomen en ecosystemen te beschermen. Hybride systemen die marktmechanismen combineren met robuust overheidstoezicht en gemeenschapsbeheer kunnen een rechtvaardigere en duurzamere oplossing bieden. Regeringen moeten ook de rechten van kwetsbare gemeenschappen beschermen en water erkennen als een publiek goed, niet alleen als een verhandelbaar goed.
Vertaling: Menno Grootveld