towen2_Robert CianfloneGetty Images_facebook australia Robert Cianflone/Getty Images

Журналистиканы технологиялық алпауыттардан қалай қорғауға болады?

MOНРЕАЛЬ – Өткен айда Google және Facebook компаниялары мен Австралия үкіметінің арасында кикілжің басталмай тұрып, ұзақ жылдар бойы интернетке арналған сенімді бизнес-модельдер болмады. Осы себептен доткомдар спекуляциясы тоқтады. Бірақ кейін Google мен Facebook компаниялары ең үлкен активін – қолданушылардың деректерін табыс көзіне айналдырудың жолын тапты: олар дәстүрлі телевизиялық немесе баспа материалдарымен салыстырғанда әлдеқайда нақты әрі тұтынушының қызығушылықтарын дөп басатын жарнама ұсынды.

Аталған микротаргеттік жарнама мен оның қоғамға әсері туралы көп нәрсе айтып, «оған рұқсат беруге бола ма?» деген тақырыпты ұзақ талқылауға болады. Бірақ бірнәрсе анық: коммерциялық тұрғыдан алғанда, бұл жарнама көп табыс әкелді. Нарықтағы жарнамадан түсетін бүкіл табысты қолына алған Google мен Facebook тарихтағы ең табысты компанияларға айналды. Олар көп мемлекеттің үкіметіне үлкен ықпал ете алатындай қуатқа ие. 

Google мен Facebook іздестіру жүйесі мен әлеуметтік желілерде цифрлық жарнама қызметін ұсыну бойынша монополияға айналғандықтан, олармен келіссөз жүргізу мүмкін емес. Бір жаманы, сенімді ақпарат таратуға негізделмеген бизнес-модель беделді журналистік институттар мен осындай қоғамдық маңызы бар қызметпен айналысатын өзге де тұлғалардың арқасында жүзеге асып отыр. Біз осылай жарнама бизнесіне ғана емес, демократияға да кері әсер ететін нарықтағы қос бірдей мәселеге тап болып отырмыз. 

https://prosyn.org/RPHh8aHkk