cliffe8_Liu JieXinhua via Getty Images_fed Liu Jie/Xinhua via Getty Images

De klimaatzelfgenoegzaamheid van de Fed

LONDEN – De Federal Reserve (de Fed, het federale stelsel van Amerikaanse centrale banken) is gevaarlijk zelfgenoegzaam over de klimaatverandering. Hoewel het begrijpelijk is dat zij niet het voortouw wil nemen in een kwestie die zo politiek polariserend blijft in de Verenigde Staten, schieten de beperkte maatregelen die zij heeft genomen jammerlijk tekort.

Erger nog, haar nieuwe ‘pilot climate scenario analysis’ met zes grote banken onderschat waarschijnlijk zowel de risico’s van de  klimaatverandering als de mogelijkheden die de transitie naar netto-nul-emissies biedt. De Fed heeft geen lering getrokken uit soortgelijke exercities van centrale banken in Europa en elders, en baseert zich op scenario’s van het Network for Greening the Financial System (NFGS), hoewel steeds meer wordt ingezien dat deze op een gebrekkige basis berusten.

Centrale banken geven al lang toe dat cruciale risico’s ontbreken in de doorsnee geïntegreerde beoordelingsmodellen (IAM’s) die zij gebruiken. Toch weigeren ze te erkennen dat hun analyses door deze lacunes een systematisch vooroordeel tegen klimaatmaatregelen weerspiegelen. Zij hebben de scherpe kritiek genegeerd van eminente economen als Nicholas Stern en Joseph E. Stiglitz, die opmerken dat ‘IAM’s zeer beperkte waarde hebben… Zij bieden weinig bruikbare richtsnoeren, noch voor de intensiteit van de maatregelen, noch voor het beleid dat de gewenste resultaten oplevert.’

De centrale banken kunnen de toenemende frequentie en ernst van extreme weersomstandigheden niet langer negeren. Maar hoewel de Fed in haar exercitie een scenario zal opnemen waarin een grote orkaan de Amerikaanse oostkust treft, zullen in haar NGFS-achtige modellering veel cruciale factoren en processen buiten beschouwing blijven. Ontwrichtende verschuivingen in de politiek, het beleid, de financiële markten en de technologie worden allemaal verdoezeld. De complexe interacties tussen door het klimaat veroorzaakte gebeurtenissen en het menselijk gedrag, met omslagpunten en niet-lineaire veranderingen of discrete sprongen in de waarschijnlijkheid van klimaatrisico’s, zullen nauwelijks in aanmerking worden genomen.

Dit betekent dat mogelijkheden zoals een langdurige oorlog in Oekraïne, een terugkeer van de klimaatontkenning in het Witte Huis, een handelsoorlog met China over duurzame energie, recessies of beurscrashes nergens te bekennen zijn. Positievere mogelijkheden, zoals een stijging van de populariteit van progressieve groene politiek, een explosie van de verkoop van elektrische auto’s naarmate deze qua prijs gelijkwaardig worden aan auto’s met een verbrandingsmotor, of de voortdurende snelle technologische vooruitgang, zijn evenmin zichtbaar.

Dit soort modelgebreken zijn niet louter technische details, maar kunnen leiden tot een ramp. De NGFS-scenario’s willen ons doen geloven dat in een ‘business as usual’-wereld die afstevent op een opwarming van 3° Celsius, het mondiale bbp in 2050 slechts ongeveer vier procent lager zal zijn (wat een verlies van minder dan twee jaar groei inhoudt) dan in een wereld waarin we netto-nul-emissies hebben bereikt en de opwarming binnen de 1,5°C hebben gehouden. Geen wonder dat de centrale banken slechts bescheiden financiële verliezen voorzien. Toch staan deze vooruitzichten in schril contrast met de verwoede waarschuwingen van klimaatwetenschappers over de enorme schade die een aanhoudende opwarming van de aarde zal aanrichten.

Subscribe to PS Digital
PS_Digital_1333x1000_Intro-Offer1

Subscribe to PS Digital

Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.

Subscribe Now

Om het probleem nog groter te maken, bagatelliseren de NGFS-scenario’s de potentiële voordelen van de netto-nul-transitie. In feite suggereren ze dat die zal leiden tot hogere inflatie en lagere groei, terwijl ze de mogelijkheid negeren dat groene technologische vooruitgang de prijzen zal verlagen en de groei zal stimuleren.

Dit brengt ons bij een ander probleem met het klimaatscenario van de Fed: het zal banken niet echt helpen om te voldoen aan de oproep van de NGFS zelf om bij al hun beslissingen rekening te houden met klimaatrisico’s en -kansen. Banken in Europa hebben het nut van hun lokale toezichtexercities al in twijfel getrokken, en een soortgelijke reactie is te verwachten in de VS. Scenario’s die jammerlijk ontoereikend zijn om het systeemrisico op de langere termijn te beoordelen, zijn uiteraard nog minder nuttig om specifieke banken aan een stresstest te onderwerpen.

Nu de banken hun eigen netto-nultoezeggingen hebben gedaan, staan zij onder sterkere druk om hun transitieplannen te ontwikkelen en uit te voeren. Veel banken hebben zich al verbonden tot tussentijdse doelstellingen zoals het halveren van de emissies die zij tegen 2030 financieren, wat neerkomt op een vermindering met acht procent per jaar. Dergelijke ingrijpende veranderingen zullen hun strategieën, bedrijfsmodellen en krediet- en investeringsbeslissingen op de helling zetten.

Deze ontwikkelingen zouden tot een radicale verschuiving in de analyses van klimaatscenario’s moeten leiden. Er is niet alleen een duidelijke behoefte aan realistischer langetermijnscenario’s, maar ook aan geschiktere kortetermijn- en maatscenario’s. Deze zouden sterk verschillen van de NGFS-scenario’s. Maar opnieuw lijkt de Fed de boodschap niet te hebben begrepen. Hoewel zij de tijdshorizon voor haar oefening heeft ingekort van 2050 tot 2032, houdt zij vast aan de NGFS.

Dit heeft weinig zin. Voor scenario’s die minder dan tien jaar duren, is de opwarming van de aarde geen risico, maar nagenoeg een zekerheid. De cruciale onzekerheden zijn die welke voortvloeien uit extreme weersomstandigheden en transitierisico’s waarbij geopolitiek, lokaal klimaatbeleid en de volatiliteit van de financiële markten een rol spelen. De NGFS heeft weliswaar plannen aangekondigd om deze leemte op te vullen door kortetermijnscenario’s te ontwikkelen. Maar het valt nog te bezien of die aan de onmiddellijke behoeften van banken kunnen voldoen. Waarschijnlijk zullen banken in de VS en elders zelf het initiatief moeten nemen.

Dit wijst echter op een ander probleem met de incrementele aanpak van de Fed. Meer op maat gemaakte scenario’s zullen de aandacht verleggen naar de eigen risico’s van banken en niet naar die van het bredere systeem. Individuele banken houden zich niet alleen bezig met hun eigen klimaatvoetafdruk en toeleveringsketens, maar ook met het gedrag van hun concurrenten (en dus hun relatieve prestaties). Hoewel banken zeker een risico lopen door te langzaam ‘groen te gaan,’ kunnen ze ook het risico lopen te snel te gaan, want als alle anderen hun netto-nuldoelstellingen niet halen, kunnen hun groene leningen en investeringen verliesgevend blijken.

De Fed verdient lof voor het op de agenda zetten van klimaatscenarioanalyses. Maar door scenario’s voor te schrijven die geen rekening houden met de realiteit van de klimaatverandering, dreigt ze banken af te leiden van de dringende noodzaak om hun kapitaalstromen anders te verdelen.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/ZdQNpwSnl