Social corporate responsibility Bloomberg/Getty Images

Geld verdienen door goed te doen

WASHINGTON, DC – Twee jaar geleden besloot Elon Musk, CEO van Tesla, iedereen toegang te geven tot de patenten van zijn bedrijf – een stap die volledig in strijd was met traditioneel competitief gedrag. Waarom zou een onderneming zijn zwaarbevochten ontwerpen en technologie aan de concurrentie weggeven?

Wat je ook van Musk mag denken, voor zijn moed is enige waardering wel op zijn plaats. Hij herschrijft de regels van het bedrijfsleven, op grond van het geloof dat het succes van Tesla afhangt van dat van de hele markt voor elektrische auto's, en dat de commerciële belangen van zijn bedrijf niet te scheiden zijn van de belangen van de samenleving.

Musks onconventionele strategie kan hele industrieën op hun kop zetten – ten bate van iedereen. Als de open patenten van Tesla erin slagen andere spelers de sector binnen te loodsen, kan dit een niche-product veranderen in een massamarkt-fenomeen – een transformatie die de strijd tegen de klimaatverandering een aanzienlijke impuls zou kunnen geven.

Het heeft geen zin je af te vragen of Musk probeert de klimaatverandering te bestrijden of botweg geld te verdienen. Hij doet allebei. Bovendien is het precies dit soort 'kapitalisme met een sociale agenda' dat in de toekomst van succesvolle bedrijven gevergd zal worden.

We leven in een tijdperk van enorme veranderingen – een tijdperk waarin het zich uitsluitend richten op financiële resultaten op de korte termijn een recept is voor je ondergang, en het aanpakken van maatschappelijke problemen geheel en al in overeenstemming is met de winstgevendheid op de langere termijn. Hoewel deze zienswijze op dit moment nog onconventioneel mag lijken, zal de tijd het gelijk van de pioniers uitwijzen. De komende jaren zullen succesvolle bedrijven de leiding nemen bij het aanpakken van de meest urgente ontwikkelingsproblemen van onze tijd – uiteenlopend van armoede en ziekten tot klimaatverandering.

Neem Kenia’s M-KOPA, een bedrijf dat zonne-energiepanelen installeert en betaald wordt via de mobiele telefoon. Door elektriciteit te leveren tegen lagere prijzen dan de klanten elders moeten betalen voor kerosine-verlichting, heeft M-KOPA zonne-energie kunnen brengen naar ruim 330.000 huishoudens in Kenia, Oeganda en Tanzania. Nieuwe aansluitingen worden toegevoegd in een tempo van vijfhonderd huishoudens per dag.

Secure your copy of PS Quarterly: The Year Ahead 2025
PS_YA25-Onsite_1333x1000

Secure your copy of PS Quarterly: The Year Ahead 2025

Our annual flagship magazine, PS Quarterly: The Year Ahead 2025, has arrived. To gain digital access to all of the magazine’s content, and receive your print copy, subscribe to PS Digital Plus now.

Subscribe Now

De langzame verdwijning van kerosine-verlichting heeft enorme gevolgen voor de levens van de klanten van M-KOPA, de gezondheid van hun kinderen en het milieu. Maar het bedrijf kan geen liefdadigheidsinstelling worden genoemd: de inkomsten zullen in 2016 naar verwachting $60 mln bereiken, na in twee jaar tijd met 400% te zijn gestegen.

Een ander voorbeeld kan in Peru worden aangetroffen, waar ruim dertig financiële instellingen hebben gekozen voor een gelijksoortige onconventionele route naar winstgevendheid, door samen te werken om Modelo Perú in het leven te roepen – een platform dat digitale financiële diensten biedt.

In Peru waren contante betalingen de norm. De deelnemende bedrijven besloten dat het in hun collectieve belang was één nationaal platform te creëren voor mobiele betalingen, en ze werkten met de overheid en vier telecombedrijven samen om er een te bouwen. Vandaag de dag is het aantal Peruanen met toegang tot betaalbare financiële diensten aanzienlijk toegenomen. En de instellingen achter het project hebben toegang verkregen tot een veel grotere groep consumenten dan ze zouden hebben gehad als ieder een afzonderlijk digitaal platform had moeten ontwikkelen.

Mijn eigen organisatie, de International Finance Corporation, kent eveneens de waarde van het herschrijven van de regels. In 2006 hebben we prestatienormen geïntroduceerd om onze klantenbedrijven te helpen de risico's terug te dringen door het toepassen van ecologische en sociale beginselen en het bevorderen van het leiderschap van de particuliere sector op het gebied van de verantwoorde ontwikkeling.

Aanvankelijk stonden andere financiële instellingen sceptisch tegenover onze aanpak; ze zagen de toepassing van strikte normen als een zekere manier om opdrachten en winst kwijt te raken. Maar binnen een paar jaar stelden grote banken en ontwikkelingsinstellingen gezamenlijk de Equator Principles op, gebaseerd op onze ecologische en sociale beginselen.

Vandaag de dag worden onze normen toegepast op projectfinancieringen in de hele wereld. Zij hebben bijgedragen aan het creëren van een gelijkwaardig speelveld in de bankensector. Bovendien helpen we via het Sustainable Banking Network – een vereniging van centrale banken, toezichthouders en financiële handelsorganisaties – landen nationaal beleid te ontwikkelen ter stimulering van een groene financiële sector. En we zien de belangstelling voor dit soort expertise toenemen, zowel van overheden als van de particuliere sector.

De wereld heeft het momentum – en de middelen – om een massamarkt voor duurzame financiering in het leven te roepen, waarin beleggingsbeslissingen net zozeer worden gedreven door ecologische en sociale beginselen en door goede criteria op het gebied van het bestuur, als door kredietwaardigheid. De bedrijven die de VN-beginselen voor Verantwoord Beleggen hebben ondertekend, hebben gezamenlijk bezittingen onder beheer van in totaal $60 bln.

Een groeiend aantal ondernemingen ziet in dat de hedendaagse succesformule een nadruk op dringende sociale behoeften omvat. Zoals Musk heeft gemerkt, is de truc in die behoeften te voorzien op manieren die op de lange termijn winstgevend en duurzaam zijn, en – als eenmaal een profijtelijke bedrijfsmatige oplossing is bedacht – samen te werken om de grootschalige tenuitvoerlegging ervan te faciliteren. Door de bereidheid om veronderstellingen uit te dagen en conventionele denkbeelden te herzien, kunnen we de wereld ten goede laten veranderen.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/hZanaoqnl