NAIROBI - W obliczu eskalacji kryzysu klimatycznego i globalnego kryzysu zadłużenia, w krajach rozwijających się coraz głośniejsze stają się apele o nową, "dostosowaną do klimatu" globalną architekturę finansową. Pilna potrzeba podjęcia zdecydowanych działań została podkreślona przez Inicjatywę Bridgetown premier Barbadosu Mii Mottley, grupę krajów wrażliwych na zmiany klimatu V20 oraz niedawny paryski szczyt na rzecz nowego globalnego paktu finansowego. Odbywający się w zeszłym tygodniu szczyt klimatyczny Afryki w Nairobi stanowił wyjątkową okazję do promowania bardzo potrzebnych środków wspierających kraje o niskich dochodach w dążeniu do zrównoważonego wzrostu.
Sytuacja jest szczególnie pilna w Afryce. Według ostatnich szacunków Afrykańskiego Banku Rozwoju (AfDB), kontynent ten potrzebuje 2,8 biliona dolarów finansowania klimatycznego w latach 2020-2030. Jednak Afryka otrzymuje obecnie tylko 3% globalnego finansowania klimatycznego, z czego zaledwie 14% pochodzi z sektora prywatnego. Warto zauważyć, że kontynent ten odpowiada za 3,8% globalnych emisji gazów cieplarnianych (GHG), podczas gdy Globalna Północ odpowiada za 90%.
Ale mimo, że najbardziej wrażliwe kraje świata ponoszą ciężar kryzysu, którego nie stworzyły, finansowanie klimatyczne związane z rozwojem faktycznie spadło, podobnie jak ogólna pomoc rozwojowa dla Afryki. Wstępne dane z 2022 r. pokazują, że przepływy dwustronnej oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) od członków Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD do Afryki wyniosły w ubiegłym roku 34 mld USD, co oznacza spadek o 7,4% w ujęciu realnym w porównaniu z 2021 r. W międzyczasie łączna wartość zarządzanych aktywów na rynku prywatnym wzrosła do 11,7 bln USD w 2022 r., wzrastając w tempie prawie 20% rocznie od 2017 r.
Biorąc pod uwagę powagę i pilność kryzysu klimatycznego, społeczność międzynarodowa musi zebrać się, aby opracować i uzgodnić konkretne rozwiązania przed listopadową Konferencją Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP28) w Dubaju. Aby zbudować odporność na nieuniknione wstrząsy klimatyczne, musimy w pełni sfinansować fundusz "strat i szkód", który światowi przywódcy zgodzili się ustanowić podczas zeszłorocznego COP27 w Egipcie, zgodzić się na podwojenie finansowania działań adaptacyjnych i zastosować zasadę "zanieczyszczający płaci" do działalności morskiej.
Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i złagodzenie najgorszych skutków zmian klimatu będzie wymagało zmobilizowania środków finansowych na niespotykaną dotąd skalę. Jednak propozycje, które obecnie krążą wśród światowych decydentów, nie są skoncentrowane. W obliczu największego wyzwania dla przetrwania ludzkości, ryzykujemy uwięzienie - niczym Syzyf - w cyklu daremnych, stopniowych działań. W okresie poprzedzającym konferencję COP28 musimy skupić się na kilku podstawowych krokach, które mogą pobudzić globalne działania na rzecz klimatu i pomóc ograniczyć globalne ocieplenie do uzgodnionego na szczeblu międzynarodowym celu 1,5° Celsjusza.
Po pierwsze, musimy rozwiązać problem zadłużenia Afryki. Społeczność międzynarodowa musi wspierać wrażliwe kraje rozwijające się zmagające się z kryzysem zadłużenia i umożliwić im inwestowanie w adaptację do zmian klimatu, odporność i zrównoważony rozwój. Aby osiągnąć zdolność do obsługi zadłużenia, kraje rozwijające się muszą zdywersyfikować swoje gospodarki, negocjować umowy dotyczące restrukturyzacji zadłużenia oraz zapewnić przejrzyste i odpowiedzialne zarządzanie. Kraje rozwinięte i globalne instytucje finansowe - zwłaszcza 550 członków Glasgow Financial Alliance for Net Zero - mogłyby wesprzeć te wysiłki, zapewniając preferencyjne finansowanie polityki adaptacji do zmian klimatu.
Po drugie, trwające wysiłki na rzecz reformy systemu wielostronnych banków rozwoju, w tym inicjatywa Banku Światowego "Evolution Roadmap", mogłyby umożliwić MDBs pomoc krajom rozwijającym się w tempie i skali niezbędnej do osiągnięcia globalnych celów rozwojowych i sprostania wyzwaniom, takim jak zmiany klimatu, dostęp do energii i gotowość na wypadek pandemii. Reformy te powinny również dążyć do skierowania zasobów do regionalnych pożyczkodawców, takich jak AfDB i Międzyamerykański Bank Rozwoju.
Po trzecie, znaczące inwestycje powinny zostać przekierowane na zieloną transformację, ze szczególnym naciskiem na zwiększenie dostępu krajów podatnych na zmiany klimatu do energii odnawialnej. W tym celu rządy afrykańskie mogłyby zainicjować regionalne programy mające na celu wykorzystanie ich zasobów naturalnych do produkcji czystej energii.
Poza tym, Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA - International Development Association) - instrument miękkich pożyczek Banku Światowego - stało się kluczowym narzędziem zdolnym do zapewnienia poziomu wsparcia, jakiego potrzebuje Afryka. IDA już służy jako główne źródło finansowania koncesyjnego w Afryce, a kraje afrykańskie odpowiadają za 75% zobowiązań IDA o łącznej wartości 34,2 mld USD - czy 25,8 mld USD - w roku podatkowym, który skończył się 30 czerwca 2023 r.
Oprócz tego, że IDA jest znana rządom na całym kontynencie i cieszy się ich zaufaniem, skutecznie wzmacnia wkład darczyńców, co jest szczególnie cenną cechą w czasach, gdy kraje darczyńców są ograniczone fiskalnie. Mamy nadzieję, że wezwanie G20 i szczytu paryskiego do ambitnego uzupełnienia środków IDA przełoży się na znaczące wsparcie mające na celu sprostanie wyzwaniom stojącym przed krajami-beneficjentami.
Pomimo ogromnych wyzwań stojących przed nami, ustanowienie nowej globalnej architektury finansowej gotowej na zmiany klimatu pozostaje wykonalne. Współpracując ze sobą i zapewniając, że wszystkie kraje zapłacą swoją sprawiedliwą część, społeczność międzynarodowa może pokonać podziały polityczne i osiągnąć wymierny postęp w kierunku zapewnienia świata nadającego się do zamieszkania. Ale aby to zrobić, musimy utrzymać obecny impet, aż osiągniemy nasz cel: umożliwienie krajom podatnym na zmiany klimatu osiągnięcia zrównoważonego, odpornego wzrostu.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer
NAIROBI - W obliczu eskalacji kryzysu klimatycznego i globalnego kryzysu zadłużenia, w krajach rozwijających się coraz głośniejsze stają się apele o nową, "dostosowaną do klimatu" globalną architekturę finansową. Pilna potrzeba podjęcia zdecydowanych działań została podkreślona przez Inicjatywę Bridgetown premier Barbadosu Mii Mottley, grupę krajów wrażliwych na zmiany klimatu V20 oraz niedawny paryski szczyt na rzecz nowego globalnego paktu finansowego. Odbywający się w zeszłym tygodniu szczyt klimatyczny Afryki w Nairobi stanowił wyjątkową okazję do promowania bardzo potrzebnych środków wspierających kraje o niskich dochodach w dążeniu do zrównoważonego wzrostu.
Sytuacja jest szczególnie pilna w Afryce. Według ostatnich szacunków Afrykańskiego Banku Rozwoju (AfDB), kontynent ten potrzebuje 2,8 biliona dolarów finansowania klimatycznego w latach 2020-2030. Jednak Afryka otrzymuje obecnie tylko 3% globalnego finansowania klimatycznego, z czego zaledwie 14% pochodzi z sektora prywatnego. Warto zauważyć, że kontynent ten odpowiada za 3,8% globalnych emisji gazów cieplarnianych (GHG), podczas gdy Globalna Północ odpowiada za 90%.
Ale mimo, że najbardziej wrażliwe kraje świata ponoszą ciężar kryzysu, którego nie stworzyły, finansowanie klimatyczne związane z rozwojem faktycznie spadło, podobnie jak ogólna pomoc rozwojowa dla Afryki. Wstępne dane z 2022 r. pokazują, że przepływy dwustronnej oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) od członków Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD do Afryki wyniosły w ubiegłym roku 34 mld USD, co oznacza spadek o 7,4% w ujęciu realnym w porównaniu z 2021 r. W międzyczasie łączna wartość zarządzanych aktywów na rynku prywatnym wzrosła do 11,7 bln USD w 2022 r., wzrastając w tempie prawie 20% rocznie od 2017 r.
Biorąc pod uwagę powagę i pilność kryzysu klimatycznego, społeczność międzynarodowa musi zebrać się, aby opracować i uzgodnić konkretne rozwiązania przed listopadową Konferencją Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP28) w Dubaju. Aby zbudować odporność na nieuniknione wstrząsy klimatyczne, musimy w pełni sfinansować fundusz "strat i szkód", który światowi przywódcy zgodzili się ustanowić podczas zeszłorocznego COP27 w Egipcie, zgodzić się na podwojenie finansowania działań adaptacyjnych i zastosować zasadę "zanieczyszczający płaci" do działalności morskiej.
Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i złagodzenie najgorszych skutków zmian klimatu będzie wymagało zmobilizowania środków finansowych na niespotykaną dotąd skalę. Jednak propozycje, które obecnie krążą wśród światowych decydentów, nie są skoncentrowane. W obliczu największego wyzwania dla przetrwania ludzkości, ryzykujemy uwięzienie - niczym Syzyf - w cyklu daremnych, stopniowych działań. W okresie poprzedzającym konferencję COP28 musimy skupić się na kilku podstawowych krokach, które mogą pobudzić globalne działania na rzecz klimatu i pomóc ograniczyć globalne ocieplenie do uzgodnionego na szczeblu międzynarodowym celu 1,5° Celsjusza.
Po pierwsze, musimy rozwiązać problem zadłużenia Afryki. Społeczność międzynarodowa musi wspierać wrażliwe kraje rozwijające się zmagające się z kryzysem zadłużenia i umożliwić im inwestowanie w adaptację do zmian klimatu, odporność i zrównoważony rozwój. Aby osiągnąć zdolność do obsługi zadłużenia, kraje rozwijające się muszą zdywersyfikować swoje gospodarki, negocjować umowy dotyczące restrukturyzacji zadłużenia oraz zapewnić przejrzyste i odpowiedzialne zarządzanie. Kraje rozwinięte i globalne instytucje finansowe - zwłaszcza 550 członków Glasgow Financial Alliance for Net Zero - mogłyby wesprzeć te wysiłki, zapewniając preferencyjne finansowanie polityki adaptacji do zmian klimatu.
SPRING SALE: Save 40% on all new Digital or Digital Plus subscriptions
Subscribe now to gain greater access to Project Syndicate – including every commentary and our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – starting at just $49.99.
Subscribe Now
Po drugie, trwające wysiłki na rzecz reformy systemu wielostronnych banków rozwoju, w tym inicjatywa Banku Światowego "Evolution Roadmap", mogłyby umożliwić MDBs pomoc krajom rozwijającym się w tempie i skali niezbędnej do osiągnięcia globalnych celów rozwojowych i sprostania wyzwaniom, takim jak zmiany klimatu, dostęp do energii i gotowość na wypadek pandemii. Reformy te powinny również dążyć do skierowania zasobów do regionalnych pożyczkodawców, takich jak AfDB i Międzyamerykański Bank Rozwoju.
Po trzecie, znaczące inwestycje powinny zostać przekierowane na zieloną transformację, ze szczególnym naciskiem na zwiększenie dostępu krajów podatnych na zmiany klimatu do energii odnawialnej. W tym celu rządy afrykańskie mogłyby zainicjować regionalne programy mające na celu wykorzystanie ich zasobów naturalnych do produkcji czystej energii.
Poza tym, Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA - International Development Association) - instrument miękkich pożyczek Banku Światowego - stało się kluczowym narzędziem zdolnym do zapewnienia poziomu wsparcia, jakiego potrzebuje Afryka. IDA już służy jako główne źródło finansowania koncesyjnego w Afryce, a kraje afrykańskie odpowiadają za 75% zobowiązań IDA o łącznej wartości 34,2 mld USD - czy 25,8 mld USD - w roku podatkowym, który skończył się 30 czerwca 2023 r.
Oprócz tego, że IDA jest znana rządom na całym kontynencie i cieszy się ich zaufaniem, skutecznie wzmacnia wkład darczyńców, co jest szczególnie cenną cechą w czasach, gdy kraje darczyńców są ograniczone fiskalnie. Mamy nadzieję, że wezwanie G20 i szczytu paryskiego do ambitnego uzupełnienia środków IDA przełoży się na znaczące wsparcie mające na celu sprostanie wyzwaniom stojącym przed krajami-beneficjentami.
Pomimo ogromnych wyzwań stojących przed nami, ustanowienie nowej globalnej architektury finansowej gotowej na zmiany klimatu pozostaje wykonalne. Współpracując ze sobą i zapewniając, że wszystkie kraje zapłacą swoją sprawiedliwą część, społeczność międzynarodowa może pokonać podziały polityczne i osiągnąć wymierny postęp w kierunku zapewnienia świata nadającego się do zamieszkania. Ale aby to zrobić, musimy utrzymać obecny impet, aż osiągniemy nasz cel: umożliwienie krajom podatnym na zmiany klimatu osiągnięcia zrównoważonego, odpornego wzrostu.
Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer