BERLIJN – We denken, spreken en schrijven allemaal binnen bepaalde intellectuele kaders die we grotendeels als vanzelfsprekend beschouwen. Maar uiteindelijk maakt het verstrijken van de tijd vertrouwde categorieën en ideeën overbodig. Wie heeft het vandaag de dag bijvoorbeeld nog over de ‘Sovjet-Unie’, behalve historici?
Op vergelijkbare wijze waren de presidentsverkiezingen van dit jaar in de Verenigde Staten de belangrijkste politieke gebeurtenis van 2024, en ze zullen vrijwel zeker herinnerd worden als een historisch keerpunt. De uitslag zal nog decennia lang bepalend zijn voor de mondiale gebeurtenissen.
De gevolgen zullen op twee niveaus voelbaar zijn. Het eerste is het meer directe, praktische, operationele niveau van het dagelijks bestuur. Met Donald Trump terug in het Witte Huis zullen de VS zich terugtrekken uit het klimaatverdrag van Parijs, nieuwe importtarieven opleggen aan de handelspartners en een grootscheepse campagne lanceren om miljoenen immigranten zonder papieren op te pakken en uit te zetten. Alles bij elkaar betekent dit een fundamentele verschuiving in de manier waarop het machtigste land ter wereld opereert en in waar het voor staat.
Dan is er nog de mondiale dimensie, waar vele scenario’s mogelijk zijn – van grote machtsverschuivingen tot de ontbinding van langdurige allianties en het uiteenvallen van ’s werelds bestuurlijke instellingen en normen. Wat zal er gebeuren met de transatlantische betrekkingen? Hoe zit het met Oekraïne? Zullen de VS nauwere banden ontwikkelen met Rusland en andere autoritaire regimes ten koste van de Europese Unie en andere bondgenoten?
Trump won op doorslaggevende wijze, ondanks zijn minachting voor de democratische instellingen, zijn pogingen om de verkiezingen van 2020 ongedaan te maken en zijn daaropvolgende veroordeling voor 34 misdrijven. Hoewel de kiezers op de hoogte zijn van zijn chaotische aanpak van het bestuur, zijn gewoonlijke leugenachtigheid en zijn sinistere immigratiebeleid, won hij elke swing state. Zelfs in het volledige bewustzijn van wie Trump is, stemden meer Amerikanen op hem dan op Kamala Harris.
We moeten er geen doekjes om winden: de liberale democratie in de VS heeft een dodelijke klap gekregen. Ze zal aan beide zijden van de Atlantische Oceaan steeds meer onder druk komen te staan en er is geen garantie dat ze zal overleven. Want is er een toekomst voor het liberale Westen zonder de VS als leider? Ik denk dat het antwoord nee is.
Don’t miss our next event, taking place at the AI Action Summit in Paris. Register now, and watch live on February 10 as leading thinkers consider what effective AI governance demands.
Register Now
Trump begint zijn tweede termijn nu de Republikeinen beide huizen van het Congres controleren, en veel waarnemers verwachten dat de conservatieve meerderheid van zes tegen drie in het Hooggerechtshof hem ondubbelzinnig zal steunen. In juni oordeelde het Hof, in een zaak aangespannen door Trump, dat presidenten ruime immuniteit genieten tegen strafrechtelijke vervolging voor ‘officiële’ handelingen. Hij zal dus ongehinderd kunnen regeren, ja zelfs heersen. Niets houdt hem tegen om de Amerikaanse liberale democratie om te vormen tot een illliberale oligarchie.
Uiteraard zal de druk op de Europese democratieën om meer bij te dragen aan hun eigen veiligheid toenemen. Maar Trump heeft geen belang bij het versterken van de EU – integendeel zelfs –, en het vermogen van de EU om zelfstandig vooruitgang te boeken zonder de stilzwijgende steun van de VS is twijfelachtig. Dit zou een fundamentele verandering in de politieke mentaliteit van de Europeanen vergen, en zo’n verandering is momenteel nergens in zicht. Bovendien is de Frans-Duitse motor die de EU altijd heeft aangedreven niet langer operationeel, en niemand weet wanneer en of hij weer zal worden opgestart.
Een andere belangrijke kwestie is het Israëlisch-Palestijnse conflict. Zal de huidige Israëlische regering zich nu haasten om de hele Westelijke Jordaanoever te annexeren? Wat gaat ze doen met Iran, dat uranium vergaart dat bijna geschikt is voor kernwapens? Alle tekenen wijzen op een grote oorlog in de regio – op een gewelddadige herstructurering die allesbehalve vrede of zelfs maar een duurzame wapenstilstand zal brengen.
Dat brengt ons bij de laatste, allesbepalende vraag: hoe zal de wereld eruit zien zonder een liberaal Westen? Decennialang heeft het transatlantische bondgenootschap macht (zowel hard als zacht) geprojecteerd en de waarden gemodelleerd die ten grondslag lagen aan een samenhangende wereldorde. Maar nu verkeert de wereldorde middenin een chaotische overgang.
Als Europa er niet in slaagt zich te verenigen op dit moment van tumultueuze veranderingen, krijgt zij geen tweede kans. De enige optie is om een militaire macht te worden die in staat is om haar belangen te beschermen, en vrede en orde op het wereldtoneel te garanderen. Het alternatief is fragmentatie, onmacht en irrelevantie. De uitdaging wordt nog verergerd door een enorme technologische verschuiving in de richting van digitalisering en AI, en door Europa’s demografische crisis. Hoewel het continent te veel ouderen en te weinig jongeren telt, is het steeds meer gekant tegen immigratie.
Wat nu? Zal Europa zich hierop voorbereiden, of zal het terugkeren naar een structuur die lijkt op de structuur die volgde op het Congres van Wenen van 1814-’15, waarin de Russische invloed dominant en alomtegenwoordig was? De Europeanen werden op 6 november wakker met een uitslag die hen dieper zal raken dan al hun eigen verkiezingen bij elkaar. Trump zal niet alleen Amerika (ten kwade) veranderen; hij zal ook de Europese geschiedenis vormgeven – als we hem zijn gang laten gaan.
Joschka Fischer, Duitslands minister van Buitenlandse Zaken en vicekanselier van 1998 tot 2005, was bijna twintig jaar lang een leider van de Duitse Groenen.
To have unlimited access to our content including in-depth commentaries, book reviews, exclusive interviews, PS OnPoint and PS The Big Picture, please subscribe
While "globalization" typically conjures images of long-distance trade and migration, the concept also encompasses health, the climate, and other forms of international interdependence. The perverse irony is that an anti-globalist America may end up limiting the beneficial forms while amplifying the harmful ones.
worries that we will end up with only harmful long-distance dependencies, rather than beneficial ones.
Though Donald Trump attracted more support than ever from working-class voters in the 2024 US presidential election, he has long embraced an agenda that benefits the wealthiest Americans above all. During his second term, however, Trump seems committed not just to serving America’s ultra-rich, but to letting them wield state power themselves.
Given the United Kingdom’s poor investment performance over the past 30 years, any government would need time and luck to turn things around. For so many critics and commentators to trash the current government’s growth agenda before it has even been launched is counterproductive, if not dangerous.
sees promise in the current government’s economic-policy plan despite its imperfections.
BERLIJN – We denken, spreken en schrijven allemaal binnen bepaalde intellectuele kaders die we grotendeels als vanzelfsprekend beschouwen. Maar uiteindelijk maakt het verstrijken van de tijd vertrouwde categorieën en ideeën overbodig. Wie heeft het vandaag de dag bijvoorbeeld nog over de ‘Sovjet-Unie’, behalve historici?
Op vergelijkbare wijze waren de presidentsverkiezingen van dit jaar in de Verenigde Staten de belangrijkste politieke gebeurtenis van 2024, en ze zullen vrijwel zeker herinnerd worden als een historisch keerpunt. De uitslag zal nog decennia lang bepalend zijn voor de mondiale gebeurtenissen.
De gevolgen zullen op twee niveaus voelbaar zijn. Het eerste is het meer directe, praktische, operationele niveau van het dagelijks bestuur. Met Donald Trump terug in het Witte Huis zullen de VS zich terugtrekken uit het klimaatverdrag van Parijs, nieuwe importtarieven opleggen aan de handelspartners en een grootscheepse campagne lanceren om miljoenen immigranten zonder papieren op te pakken en uit te zetten. Alles bij elkaar betekent dit een fundamentele verschuiving in de manier waarop het machtigste land ter wereld opereert en in waar het voor staat.
Dan is er nog de mondiale dimensie, waar vele scenario’s mogelijk zijn – van grote machtsverschuivingen tot de ontbinding van langdurige allianties en het uiteenvallen van ’s werelds bestuurlijke instellingen en normen. Wat zal er gebeuren met de transatlantische betrekkingen? Hoe zit het met Oekraïne? Zullen de VS nauwere banden ontwikkelen met Rusland en andere autoritaire regimes ten koste van de Europese Unie en andere bondgenoten?
Trump won op doorslaggevende wijze, ondanks zijn minachting voor de democratische instellingen, zijn pogingen om de verkiezingen van 2020 ongedaan te maken en zijn daaropvolgende veroordeling voor 34 misdrijven. Hoewel de kiezers op de hoogte zijn van zijn chaotische aanpak van het bestuur, zijn gewoonlijke leugenachtigheid en zijn sinistere immigratiebeleid, won hij elke swing state. Zelfs in het volledige bewustzijn van wie Trump is, stemden meer Amerikanen op hem dan op Kamala Harris.
We moeten er geen doekjes om winden: de liberale democratie in de VS heeft een dodelijke klap gekregen. Ze zal aan beide zijden van de Atlantische Oceaan steeds meer onder druk komen te staan en er is geen garantie dat ze zal overleven. Want is er een toekomst voor het liberale Westen zonder de VS als leider? Ik denk dat het antwoord nee is.
PS Events: AI Action Summit 2025
Don’t miss our next event, taking place at the AI Action Summit in Paris. Register now, and watch live on February 10 as leading thinkers consider what effective AI governance demands.
Register Now
Trump begint zijn tweede termijn nu de Republikeinen beide huizen van het Congres controleren, en veel waarnemers verwachten dat de conservatieve meerderheid van zes tegen drie in het Hooggerechtshof hem ondubbelzinnig zal steunen. In juni oordeelde het Hof, in een zaak aangespannen door Trump, dat presidenten ruime immuniteit genieten tegen strafrechtelijke vervolging voor ‘officiële’ handelingen. Hij zal dus ongehinderd kunnen regeren, ja zelfs heersen. Niets houdt hem tegen om de Amerikaanse liberale democratie om te vormen tot een illliberale oligarchie.
Uiteraard zal de druk op de Europese democratieën om meer bij te dragen aan hun eigen veiligheid toenemen. Maar Trump heeft geen belang bij het versterken van de EU – integendeel zelfs –, en het vermogen van de EU om zelfstandig vooruitgang te boeken zonder de stilzwijgende steun van de VS is twijfelachtig. Dit zou een fundamentele verandering in de politieke mentaliteit van de Europeanen vergen, en zo’n verandering is momenteel nergens in zicht. Bovendien is de Frans-Duitse motor die de EU altijd heeft aangedreven niet langer operationeel, en niemand weet wanneer en of hij weer zal worden opgestart.
Een andere belangrijke kwestie is het Israëlisch-Palestijnse conflict. Zal de huidige Israëlische regering zich nu haasten om de hele Westelijke Jordaanoever te annexeren? Wat gaat ze doen met Iran, dat uranium vergaart dat bijna geschikt is voor kernwapens? Alle tekenen wijzen op een grote oorlog in de regio – op een gewelddadige herstructurering die allesbehalve vrede of zelfs maar een duurzame wapenstilstand zal brengen.
Dat brengt ons bij de laatste, allesbepalende vraag: hoe zal de wereld eruit zien zonder een liberaal Westen? Decennialang heeft het transatlantische bondgenootschap macht (zowel hard als zacht) geprojecteerd en de waarden gemodelleerd die ten grondslag lagen aan een samenhangende wereldorde. Maar nu verkeert de wereldorde middenin een chaotische overgang.
Als Europa er niet in slaagt zich te verenigen op dit moment van tumultueuze veranderingen, krijgt zij geen tweede kans. De enige optie is om een militaire macht te worden die in staat is om haar belangen te beschermen, en vrede en orde op het wereldtoneel te garanderen. Het alternatief is fragmentatie, onmacht en irrelevantie. De uitdaging wordt nog verergerd door een enorme technologische verschuiving in de richting van digitalisering en AI, en door Europa’s demografische crisis. Hoewel het continent te veel ouderen en te weinig jongeren telt, is het steeds meer gekant tegen immigratie.
Wat nu? Zal Europa zich hierop voorbereiden, of zal het terugkeren naar een structuur die lijkt op de structuur die volgde op het Congres van Wenen van 1814-’15, waarin de Russische invloed dominant en alomtegenwoordig was? De Europeanen werden op 6 november wakker met een uitslag die hen dieper zal raken dan al hun eigen verkiezingen bij elkaar. Trump zal niet alleen Amerika (ten kwade) veranderen; hij zal ook de Europese geschiedenis vormgeven – als we hem zijn gang laten gaan.
Joschka Fischer, Duitslands minister van Buitenlandse Zaken en vicekanselier van 1998 tot 2005, was bijna twintig jaar lang een leider van de Duitse Groenen.