rogoff246_Michael M. SantiagoGetty Images_nyse Michael M. Santiago/Getty Images

Wat zit er achter de discrepantie op de Amerikaanse aandelenmarkten?

CAMBRIDGE – Er lijkt zich een bizarre ontkoppeling voor te doen tussen de stijgende Amerikaanse aandelenkoersen en de trieste staat van de Amerikaanse politiek. Winston Churchill zou gezegd hebben: ‘Amerikanen doen altijd het juiste, nadat ze eerst al het andere geprobeerd hebben.’ Maar in het licht van de op handen zijnde ‘rematch’ tussen Joe Biden en Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van dit jaar, moet Churchills observatie worden bijgesteld: Amerikanen doen blijkbaar pas het juiste nadat ze al het andere twee keer hebben geprobeerd.

Wat verklaart deze discrepantie tussen de uitbundigheid van de aandelenmarkt en de crisis waarin de Amerikaanse democratie verkeert? Misschien gelooft de markt gewoon dat de president van de Verenigde Staten beperkte invloed heeft op de binnenlandse economie, althans op de korte termijn. Of misschien denken beleggers wel dat kunstmatige intelligentie alles zal overwinnen.

Maar deze interpretatie gaat voorbij aan de langetermijngevolgen van mogelijke beleidsbeslissingen zoals het loslaten van de vrije handel (een gebied waarop Biden en Trump vastbesloten lijken om elkaar de loef af te steken), het aansporen van de Federal Reserve (de Fed, het federale stelsel van Amerikaanse centrale banken) om zich minder op de inflatie te richten, en het voortzetten van een onhoudbaar schuldentraject. Op het gebied van de immigratie, een van de grootste zorgen van de kiezers, zouden de beperkingen van Trump een belemmering vormen voor hoogopgeleide immigranten, terwijl het opengrenzenbeleid van Biden weinig zin heeft.

Een andere mogelijkheid is dat beleggers misschien begrijpen dat het Amerikaanse electoraat zó diep verdeeld is geraakt dat geen enkele president waarschijnlijk beide huizen van het Congres langer dan een paar jaar zal kunnen controleren. Nu een politieke patstelling de norm wordt in Washington, is het minder waarschijnlijk dat de Big Tech-bedrijven die verantwoordelijk zijn voor een groot deel van de recente koersstijgingen op de aandelenmarkt, dankzij een AI-hausse, te maken zullen krijgen met antimonopolieregulering.

Nu Nvidia hard op weg is om de marktkapitalisatie van Apple te evenaren, heeft Biden een omvangrijke executive order uitgevaardigd, gericht op het ‘beheersen van de risico’s’ van de opkomst van AI. Maar gezien de zwakke pogingen van de regering om de techindustrie in toom te houden, blijft het onduidelijk hoe ze deze risico’s denkt te kunnen beheren. De voorzitter van de Federal Trade Commission, Lina Khan, is een van de weinige mensen die probeert het Amerikaanse antitrustbeleid nieuw leven in te blazen. Zij wordt nauwlettend onder de loep genomen en bekritiseerd door de media, en haar agressieve aanpak heeft gemengde resultaten opgeleverd.

Ondertussen zou het Hooggerechtshof binnenkort staatswetten in Texas en Florida kunnen verwerpen of beperken die sociale mediabedrijven proberen te verhinderen om bepaalde redactionele oordelen te vellen over de berichten die gedeeld worden op hun platforms. Hoewel de meeste rechters op hun hoede lijken te zijn voor het reguleren van online content, bestaat er weinig twijfel over dat ongereguleerde sociale mediaplatforms en informatie-echokamers veel problemen in Amerika hebben verergerd, met name de politieke polarisatie en de geestelijke gezondheidscrisis.

SPRING SALE: Save 40% on all new Digital or Digital Plus subscriptions
PS_Sales_Spring_1333x1000_V1

SPRING SALE: Save 40% on all new Digital or Digital Plus subscriptions

Subscribe now to gain greater access to Project Syndicate – including every commentary and our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – starting at just $49.99.

Subscribe Now

Aangezien de risico’s van AI nog veel groter zijn dan die van de sociale media, mogen we niet opnieuw dezelfde fout maken. Hoewel deze opkomende technologieën de belofte inhouden dat ze onze juridische, ethische, economische en politieke systemen kunnen verbeteren, kunnen ze deze net zo makkelijk ontwrichten als er geen toezicht op wordt gehouden.

De evolutie van de financiële regelgeving biedt waardevolle inzichten in hoe we AI kunnen reguleren zonder de innovatie op te offeren. Regelgevers, die vaak achterlopen op vernieuwers, worstelen vaak met het vinden van een balans tussen efficiëntie en risico. Na de financiële crisis van 2008 slaagden regelgevers er echter in om strenge maatregelen te implementeren die de marktefficiëntie belemmerden, maar banken ook in staat stelden om de COVID-19-schok en de daaropvolgende inflatiedruk te weerstaan.

De huidige rally op de aandelenmarkt wordt deels gevoed door de verwachting dat AI ongereguleerd zal blijven, ondanks de mogelijke werkloosheid van tientallen miljoenen werknemers, de dreiging van politieke instabiliteit en de ontwrichting van het publieke debat. De AI-industrie zou uiteindelijk genoeg politieke macht kunnen vergaren om elke poging tot regulering de kop in te drukken, in navolging van de strategieën die werden gebruikt door de banken vóór de wereldwijde financiële crisis en door de sociale mediaplatforms vandaag de dag. In wezen gaat de markt ervan uit dat AI-bedrijven zullen floreren, ongeacht de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Maar een overwinning van Trump zou voor iedereen slecht zijn. Een tweede termijn van Trump zou kunnen leiden tot een escalatie van de Chinees-Amerikaanse handelsoorlog, of tot een terugtrekking van de VS uit de NAVO en een daaropvolgend militair conflict. Geen van beide scenario’s zal naar verwachting op de langere termijn gunstig zijn voor de Amerikaanse binnenlandse economie. Trumps geplande tarief van tien procent op bijna alle geïmporteerde goederen, dat de Amerikaanse handelspartners ertoe zou kunnen aanzetten om zelf tarieven op te leggen, zou de situatie ongetwijfeld nog verergeren.

Bovendien zullen de expansionistische ambities van Rusland niet stoppen bij Oekraïne, en zullen de Europese landen jaren nodig hebben om hun militaire en technologische capaciteit te versterken, zelfs als ze erin slagen hun defensie-uitgaven dit jaar te verhogen naar twee procent van het bbp. De grootste economie ter wereld laten leiden door het willekeurige en impulsieve beleid van Trump zou de instellingen verzwakken die de economische kracht van Amerika ondersteunen.

Omgekeerd zouden de gevolgen van een overwinning van Biden veel voorspelbaarder zijn, vooral als de Democraten de Senaat behouden en de controle over het Huis van Afgevaardigden terugwinnen. Helaas zou dit waarschijnlijk resulteren in aanzienlijk hogere rentetarieven die de particuliere vraag beperken, in combinatie met subtiele druk op de Fed om grotere risico’s te nemen met de inflatie.

Maar gezien de uitdagingen en onzekerheden waarmee zowel de Amerikaanse als de wereldeconomie worden geconfronteerd, is het moeilijk in te zien hoe de huidige hausse op de aandelenmarkten kan aanhouden, ongeacht wie er wint in november.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/xviqbFynl