bachelet3_Mahmoud HjajAnadolu Agency via Getty Images_sudanprotest Mahmoud Hjaj/Anadolu Agency via Getty Images

Het beschermen van het maatschappelijk middenveld en de democratie

SANTIAGO/NEW YORK – Als de wereldleiders op 9 en 10 december virtueel bijeenkomen voor de Summit for Democracy van  de Amerikaanse president Joe Biden, zouden zij zichzelf een eenvoudige vraag moeten stellen: Wat kunnen we doen om de moedigste voorvechters van de democratie te helpen, zoals de demonstranten die hun leven riskeren in Soedan?

Maandenlang hebben honderdduizenden mensen de straten van Soedan overspoeld om een verantwoordelijke regering en het einde van het militaire bewind te eisen, ook al hebben de Soedanese veiligheidstroepen hen met kogels bestookt. Tientallen demonstranten zijn omgekomen.

Hun moed is niet uniek. Van Wit-Rusland tot Bolivia, en zelfs in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, leiden leiders en organisaties uit het maatschappelijk middenveld moedige bewegingen die zich verzetten tegen structurele onderdrukking, autoritarisme en onrechtvaardigheid.

Helaas kan hun werk niet urgenter zijn. Overal ter wereld nemen de bedreigingen voor leiders van maatschappelijke organisaties en democratische instellingen toe. Nationalisme, ongelijkheid en politieke polarisatie zijn wereldwijd in opkomst, en met pandemieën samenhangende beperkingen van openbare bijeenkomsten en steeds geavanceerdere bewakingstechnologie hebben autoritaire regimes meer macht gegeven.

In Colombia werden in 2020 65 milieuactivisten vermoord. Het verbod van de Nigeriaanse regering op het binnenlands gebruik van Twitter, dat in juni van dit jaar werd ingesteld, blijft van kracht. En in augustus heeft de Oegandese regering de activiteiten van 54 mensenrechtenorganisaties opgeschort.

Deze maatregelen, zowel in democratieën als in autoritaire staten, hebben blijvende gevolgen. Door de burgerlijke vrijheden te beperken – met inbegrip van de vrijheid van pers, vergadering en meningsuiting – en de organisaties aan te vallen die deze vrijheden verdedigen, maken staten onze rechten en instellingen weerloos tegen toekomstige aanvallen.

SUMMER SALE: Save 40% on all new Digital or Digital Plus subscriptions
PS_Sales_Summer_1333x1000_V1

SUMMER SALE: Save 40% on all new Digital or Digital Plus subscriptions

Subscribe now to gain greater access to Project Syndicate – including every commentary and our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – starting at just $49.99

Subscribe Now

Daarom luiden onze door het maatschappelijk middenveld gesteunde begunstigden en partners de noodklok. Organisaties met diverse oogmerken en in uiteenlopende landen zijn het doelwit van vergelijkbare strategieën, waaronder beschuldigingen van ʻbuitenlandse inmengingʼ wanneer zij samenwerken met gevestigde internationale organisaties en filantropische instellingen zoals degene die wij leiden.

Deze aanvallen mogen niet doorgaan. Zij bedreigen niet alleen het leven en de bestaansmiddelen van duizenden maatschappelijke organisatoren en activisten over de hele wereld, maar ook de democratie zelf. Terwijl autoritaire regimes deze essentiële groepen hun macht ontnemen en hun vitale werk verstoren, noemen hun cynische vertegenwoordigers democratie ʻidealistischʼ en ʻnaïef.ʼ

Wij verwerpen dit standpunt fundamenteel. Wij omarmen de kracht van de democratie juist omdat zij voortdurend onderhoud, bescherming en participatie vereist. De vrede en stabiliteit die uit de democratie voortvloeien zijn het resultaat van een inclusief sociaal contract, niet van een ijzeren vuist.

In deze geest wil Bidens Summit for Democracy democratische vernieuwing, burgerparticipatie en multilaterale samenwerking ondersteunen. De bijeenkomst biedt de leiders een belangrijke gelegenheid om zich opnieuw in te zetten voor de fundamentele rechten van vergadering, vereniging, meningsuiting en informatie in eigen land, en om deze rechten in het buitenland te bevorderen door middel van strategische diplomatie.

Maar met louter verbale toezeggingen komen we er niet. Als staten deze week virtueel met elkaar in gesprek gaan, moeten zij bereid zijn de retoriek achter zich te laten en het belang van deze rechten bevestigen door woorden te koppelen aan daden in de strijd voor burgerruimte.

Op het gebied van de mensenrechten betekent dit dat de internationale en nationale bescherming van de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vergadering moet worden bevorderd, zodat het recht van ieder individu om een afwijkende mening te uiten tegenover autoritaire regimes wordt veiliggesteld. Om de vrijheid van meningsuiting te waarborgen moeten in veel landen de wetten tegen opruiing worden ingetrokken en moratoria worden ingesteld op het afsluiten van het internet. Voorts moeten regeringen de export van surveillance-apparatuur naar repressieve regimes blokkeren.

Zeer dringend moeten de wereldleiders hun investeringen in de maatschappelijke organisaties, die een cruciale controle op de staatsmacht uitoefenen, aanzienlijk verhogen. Zij moeten concrete middelen vrijmaken voor mensenrechtenactivisten, lokale journalisten, sociale diensten en gemeenschapscentra.

Dit betekent niet alleen dat deze organisaties moeten worden gesteund in tijden van crisis, wanneer zij al in de weer zijn om hun gemeenschappen te dienen, maar ook dat moet worden geïnvesteerd in hun groei op de langere termijn – wat een investering is in het ondersteunen van een actieve burgerbevolking die voorbereid is op toekomstige noodsituaties. Zo zouden democratische leiders bijvoorbeeld beschermingsmechanismen moeten uitbreiden, die bedreigde activisten juridische, medische, psychosociale, digitale veiligheids- en relocatiehulp bieden – vooral die programmaʼs die van kracht zijn waar regionale en nationale aanvallen op het maatschappelijk middenveld plaatsvinden. Dit is een van de zekerste manieren waarop staten diegenen kunnen steunen die hun leven riskeren om de democratie te verdedigen.

Ten slotte moeten leiders zich verenigen rond de gemeenschappelijke democratische zaak en nauw samenwerken in multisectorale, multilaterale partnerschappen. De overheid, de filantropische sector, de particuliere sector en het maatschappelijk middenveld hebben de kans om voort te bouwen op de dialoog tijdens de top en onze unieke krachten te benutten om de civiele ruimte uit te breiden. De beste beschermer van burgerruimte is immers méér burgerruimte – bevolkt door betrokken, verbonden burgers die over de middelen, bescherming en macht beschikken om voor hun eigen rechten en bestaansmiddelen op te komen.

Betrokken burgerschap kan transformerend werken. In Moldavië en Maleisië hebben maatschappelijke organisaties dit jaar bijvoorbeeld geholpen om repressieve noodtoestandwetten tegen te houden en zo een gevaarlijke uitholling van democratische instellingen te voorkomen. En in de zomer van 2020 liepen miljoenen mensen mee in de Black Lives Matter-protesten, die waarschijnlijk de grootste massabeweging in de geschiedenis van de VS vormden.

Ongeacht de oorsprong van de strijd of de afstand die moet worden afgelegd, boeken mensen als zij vreedzaam samenkomen om hun fundamentele mensenrechten te verdedigen, enorme vooruitgang op de weg naar waardigheid, gelijkheid en rechtvaardigheid voor iedereen. Laten wij, van Khartoem tot Kuala Lumpur, die vooruitgang in woord en daad beschermen en bevorderen, en ervoor zorgen dat zij ook voor de volgende generaties overeind blijft.

Vertaling: Menno Grootveld

https://prosyn.org/YZuVSiRnl