steer6_Christopher FurlongGetty Images_wind power coal power Christopher Furlong/Getty Images

Strach czy Nadzieja na COP27?

WASZYNGTON, DC - Zapytaj dwóch różnych ekspertów klimatycznych na Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu w Egipcie (COP27) o scharakteryzowanie swoich odczuć dotyczących przyszłości, a możesz otrzymać zupełnie inne odpowiedzi. "Widzimy większy postęp niż kiedykolwiek sobie wyobrażaliśmy" - mówi jeden, podczas gdy drugi lamentuje, że biegniemy w stronę urwiska. Obaj nie mogą mieć racji, prawda?

W rzeczywistości obie strony mają po swojej stronie wiele dowodów i tylko poprzez zrównoważenie tych dwóch perspektyw uda nam się uzyskać poczucie pilności, którego wymaga kryzys klimatyczny.

Aby wzbudzić nadzieję, pierwszy ekspert może wskazać, że koszt energii słonecznej spadł o 99% od czasu, gdy prezydent Jimmy Carter umieścił panele na dachu Białego Domu w 1979 roku, a rok 2022 zapowiada się jako rekordowy dla odnawialnych źródeł energii. Sprzedaż pojazdów elektrycznych rośnie tak szybko, że silnik spalinowy jest już w trwałym zaniku. W Indonezji tempo utraty lasów pierwotnych spadało przez pięć lat z rzędu dzięki innowacyjnemu partnerstwu między rządem, biznesem, społeczeństwem obywatelskim i ekspertami w dziedzinie technologii.

Ponadto prawie 100 krajów - reprezentujących ponad 75% światowych emisji - zobowiązało się do osiągnięcia zerowej emisji netto do połowy stulecia. A Stany Zjednoczone właśnie dokonały ogromnej wpłaty na poczet swojej ekologicznej przyszłości dzięki ustawie o redukcji inflacji, która może zmobilizować około 800 miliardów dolarów (lub więcej) na inwestycje związane z klimatem.

Ale żebyśmy nie myśleli, że już prawie wyszliśmy na prostą, nasz ponury ekspert zwróciłby uwagę, że przy zaledwie 1,1° Celsjusza ocieplenia, zmiany klimatyczne już generują bezprecedensowe koszty. Katastrofalne powodzie w Pakistanie tego lata sprawiły, że jedna trzecia kraju znalazła się pod wodą, a południowo-zachodnia część Ameryki Północnej cierpi z powodu najgorszej od 1200 lat suszy. W Chinach susza sparaliżowała produkcję energii hydroelektrycznej i zmusiła do zamknięcia fabryk. Od 1998 roku Wielka Rafa Koralowa doświadczyła sześciu przypadków masowego wybielania. A na Antarktydzie Wschodniej, gdzie temperatury jednego dnia w tym roku były o 38,5°C wyższe od normalnych, załamał się ogromny szelf lodowy - pierwsze takie zdarzenie od co najmniej pół wieku.

Co gorsza, wojna rosyjska na Ukrainie wywołała zakłócenia w paliwach kopalnych, a korporacjom, bankom i rządom trudniej jest spełnić obietnice dotyczące klimatu. Zmierzamy w kierunku wzrostu temperatury znacznie powyżej ustalonego w paryskim porozumieniu klimatycznym o progu w wielkości 2°C. Tak gorąca planeta byłaby dla nas dziś ledwo rozpoznawalna.

Secure your copy of PS Quarterly: The Year Ahead 2025
PS_YA25-Onsite_1333x1000

Secure your copy of PS Quarterly: The Year Ahead 2025

Our annual flagship magazine, PS Quarterly: The Year Ahead 2025, has arrived. To gain digital access to all of the magazine’s content, and receive your print copy, subscribe to PS Digital Plus now.

Subscribe Now

Nowy ważny raport z Systems Change Lab - inicjatywy zorganizowanej przez World Resources Institute, Bezos Earth Fund oraz partnerów - rzuca światło na obie te rzeczywistości i wskazuje na nowy sposób myślenia o zmianach. Po stronie pesymizmu raport pokazuje, że żadna z 40 transformacji sektorowych wymaganych do rozwiązania kryzysu klimatycznego w tej dekadzie nie jest jeszcze na dobrej drodze.

Na przykład, wycofywanie węgla należy przyspieszyć sześciokrotnie - co odpowiada wycofaniu 925 średniej wielkości elektrowni węglowych każdego roku. Podobnie, roczny wskaźnik wylesiania musi spadać 2,5 razy szybciej, a niedawny wzrost plonów musi przyśpieszyć prawie siedmiokrotnie w tej dekadzie, aby wyżywić rosnącą populację bez wkraczania na obszary zalesione. Wszystkie te zmiany zależą od globalnego finansowania działań związanych z klimatem, które samo musi wzrosnąć ośmiokrotnie w stosunku do obecnego poziomu.

Ale raport wyjaśnia również, że zmiana rzadko jest liniowa, a wykładniczy postęp - nagłe przyspieszenie "kija hokejowego" - jest możliwy, gdy jest pielęgnowany przez odważne przywództwo i polisy, które to wspierają. W ciągu zaledwie dwóch lat - od 2019 do 2021 roku - produkcja energii słonecznej wzrosła globalnie o 47%, a energia wiatrowa wzrosła o 31%, dramatycznie przewyższając prognozy analityków. A w latach 2013-2021 globalny udział sprzedaży autobusów bezemisyjnych wzrósł z 2% do 44% - to 20-krotny wzrost w ciągu niespełna dekady.

Ponadto wiemy, że niektóre systemy można popchnąć w kierunku pozytywnych punktów krytycznych - takich jak parytet cenowy pomiędzy obecnymi źródłami paliw kopalnych a źródłami odnawialnymi - po których zmiana staje się nie do zatrzymania. Musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby jak najszybciej osiągnąć te punkty krytyczne. Biorąc pod uwagę, jak niewiele pozostało ludzkości z budżetu na emisję dwutlenku węgla, nie mamy już luksusu realizowania jedynie najmniej kosztownych opcji. Potrzebujemy zmian systemowych we wszystkich dziedzinach ludzkiej działalności - od sposobu uprawy żywności i zasilania domów, po sposób budowania miast i transportowania siebie i swoich towarów.

Przyspieszenie przejścia do gospodarki zerowej netto będzie wymagało zmiany zachęt, nowych regulacji i praw, zmiany zachowań, innowacji i niezachwianego przywództwa. Rozpoczynamy właśnie czwarty rok decydującej dekady, która ma zapobiec katastrofalnym zmianom klimatu. Musimy wznieść się na wyżyny, bez względu na początkowe koszty.

Światowi przywódcy zgromadzeni w tym miesiącu na COP27 nie powinni załamywać rąk w rozpaczy albo radośnie deklarować, że zwycięstwo jest tuż za rogiem. Powinni raczej zastanowić się, co należy zmienić i co będzie potrzebne, aby przekroczyć istotne punkty krytyczne. Jest to moment, w którym musimy stworzyć warunki, które sprawią, że więcej pozytywnych zmian będzie nie do odparcia i nie do zatrzymania. Dzięki temu wszystkie te emitujące węgiel przeloty do Sharm El-Sheikh byłyby tego warte.

Z angielskiego przetłumaczyła Marz McNamer

https://prosyn.org/2zV4k3mpl