Saudi Stock Exchange Fayez Nureldine/Getty Images

Het inzetten van islamitisch bankieren voor duurzame ontwikkeling

WASHINGTON, DC – Ruwweg een derde van de mensen die wereldwijd zuchten onder extreme armoede leeft in lidstaten van de Organisatie voor Islamitische Samenwerking (OIS). In 21 van die 57 landen heeft minder dan de helft van de bevolking toegang tot adequaat sanitair. Vier procent van de kinderen die in deze landen geboren wordt sterft voor zijn vijfde verjaardag.

Simpel gezegd worstelen veel OIS-landen er ondanks hun grote potentieel mee om ontwikkeling op brede basis te bereiken. Voor veel landen is de beruchte ‘grondstoffenvloek’ aan het werk; in andere landen zijn zwak leiderschap en mislukte instituties de schuldigen. Het helpt ook niet dat een grote meerderheid (ongeveer 71%) van de 125 miljoen mensen die getroffen worden door conflicten en natuurrampen in OIS-landen wonen. Instabiliteit oefent een enorme druk uit op de nationale begrotingen.

Maar er zijn voor deze landen mogelijkheden. In het bijzonder het kapitaal dat zich heeft geaccumuleerd in de financiële systemen van sommige OIS-landen zou een belangrijke rol kunnen spelen in het behalen van hun ontwikkelingsdoelen – vooral als de potentie van islamitisch financieren ten volle benut wordt.

Islamitisch financieren heeft belangrijke voordelen boven conventionele financiële producten. Het verbod op rente en de vereiste dat investeringen verbonden zijn met de reële economie, samen met zijn benadering van gedeelde winsten en verliezen, voegen stabiliteit toe aan de financiële sector. Islamitisch bankieren kan ook de financiële inclusie vergroten, omdat het mensen betrekt die, om culturele of religieuze redenen, buitengesloten zijn van het traditionele financiële systeem. Dit is wellicht een van de redenen dat het islamitisch bankieren het afgelopen decennium met 10-12% per jaar gegroeid is.

Als islamitische financiering zijn rol in het revitaliseren en diversifiëren van de economieën van de OIS-landen volledig wil kunnen spelen zullen regeringen belangrijke hervormingen door moeten voeren. Bovenaan de lijst staat de behoefte aan sterkere wettelijke instituties die eigendomsrechten beschermen en garanderen dat contracten nagekomen worden. Als men wil dat mensen vol vertrouwen hebben in islamitische financiële producten zal bovendien de industrie moeten worden gestandaardiseerd en gereguleerd. Ook nationale belastingregimes moeten worden aangepast om discriminatie tegen islamitische financiële instrumenten te voorkomen.

De Wereldbank Groep werkt met partners samen om deze hervormingen te realiseren. Verder heeft deze door de hele regio investeringsprojecten geïntroduceerd die gebruik maken van islamitische financiering. De Thesaurie van de Wereldbank heeft een hele reeks islamitische financiële instrumenten uitgegeven, waaronder twee Sukuk (obligaties die tegemoetkomen aan de islamitische stricturen qua rente), die 700 miljoen dollar hebben opgehaald. Overeenkomstig heeft de poot voor de private sector van de Bank, de Internationale Financiële Corporatie, de IFC Sukuk Company opgezet, die in 2015 100 miljoen dollar aan trust-certificaten heeft uitgegeven.

PS_Sales_BacktoSchool_1333x1000_Promo

Don’t go back to school without Project Syndicate! For a limited time, we’re offering PS Digital subscriptions for just $50.

Access every new PS commentary, our suite of subscriber-exclusive content, and the full PS archive.

Subscribe Now

De poot voor politieke risicoverzekering, het Multilaterale Investeringsgarantie Agentschap (MIGA), heeft voorzien in een investeringsgarantie van 427 miljoen dollar die de Sharia in acht neemt voor een infrastructuurproject in Djibouti, en in 450 miljoen dollar aan politieke risicoverzekering voor een telecommunicatie-investering in Indonesië. En samen met de Islamitische Ontwikkelingsbank Groep, de Verenigde Naties, en ander donoren heeft de Wereldbank een gezamenlijke faciliteit gecreëerd om de landen die het zwaarst getroffen zijn door instabiliteit te helpen met concessionele financiering, waaronder een islamitisch financieringsinstrument voor Libanon en Jordanië om ze de kosten van het ondersteunen van vluchtelingen uit Syrië te helpen dragen.

Nieuwe technologieën kunnen een cruciale rol spelen in het meer inclusief maken van financiële systemen, vooral voor groepen die met grote barrières qua toegang te maken hebben. Zo heeft 90% van de Syrische vluchtelingen bijvoorbeeld toegang tot smartphones, waardoor ze toegang tot financiële services kunnen krijgen. Er moeten inspanningen ondernomen worden om te garanderen dat we het meeste uit dit soort technologieën halen.

Ten slotte zijn humanitaire doelstellingen. Er wordt dan ook al aan gewerkt hoe waqf (charitatieve schenkingen), zakat (de verplichte aalmoezenbelasting), en andere islamitische financiële instrumenten effectief en efficiënt te gebruiken om aan humanitaire behoeften te voldoen.

Islamitisch bankieren kan hoognodige oplossingen voor de ontwikkelingsuitdagingen van de islamitische wereld bieden. Het vermogen om de financiële stabiliteit te vergroten, financiële inclusie te bevorderen, en duurzame ontwikkeling aan te drijven zou een transformationele verandering door de hele regio kunnen veroorzaken. Om dit potentieel te realiseren heeft islamitische financiering, net als zijn conventionele tegenhanger, behoefte aan de juiste omstandigheden, gekarakteriseerd door een eerlijk speelveld, een adequaat regelgevend kader, en effectieve partnerschappen.

Vertaling Melle Trap

https://prosyn.org/rU3awJdnl