ABU DHABI/LONDEN – Het grootste deel van haar leven kookte Florence Auma Ode boven een open vuur in haar Keniaanse huis. De rook die daarbij vrijkwam bedekte de muren met een laag roet en vulde haar longen – en die van haar gezinsleden – met fijnstof.
In 2022 investeerde het gezin van Florence bijna een maandsalaris in een modern twee-pits bio-ethanolfornuis, dat betaalbare brandstof gebruikt en waarmee voedsel snel en schoon kan worden gekookt. Het fornuis heeft de gezondheid van het hele gezin verbeterd. Net zo belangrijk is dat Florence niet langer vijf uur per dag brandhout hoeft te sprokkelen. Nu kan ze die tijd gebruiken om lessen te volgen, een inkomen te verdienen of van haar vrije tijd te genieten.
In het Mondiale Noorden lijkt schoon koken voor iedereen misschien alledaags vergeleken met andere, meer grandioze vormen van klimaatactie. Maar overschakelen op schone kooktechnologieën zou de wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide met 1,5 miljard ton verminderen, evenveel als alle vliegtuigen en schepen vandaag de dag produceren. En aangezien er elk jaar bossen ter grootte van Ierland verloren gaan aan de productie van brandhout en houtskool, zou het uitbannen van vies koken de ontbossing en het verlies aan biodiversiteit aanzienlijk verminderen.
Ondanks dit enorme potentieel koken 2,4 miljard mensen, voornamelijk vrouwen, nog steeds boven open vuren en verwarmen ze hun huizen met open vuren die branden op hout, houtskool of mest, wat leidt tot 3,2 miljoen vroegtijdige sterfgevallen per jaar door blootstelling aan deeltjesvervuiling. Het probleem is het meest acuut in Afrika bezuiden de Sahara, waar vier van de vijf mensen geen toegang hebben tot schone kookoplossingen, waardoor aan vervuiling gerelateerde ziekten de productiviteit en menselijke ontwikkeling belemmeren.
Naast het terugdringen van emissies en milieuschade zou het bevorderen van schoon koken bijdragen aan het herstel van de waardigheid van vrouwen en meisjes, van wie vaak wordt verwacht dat ze de last van huishoudelijk werk dragen. Universele toegang tot schoon koken zou betekenen dat vrouwen en meisjes – ruim 600 miljoen in Afrika – net als Florence de tijd die ze nu besteden aan het verzamelen van brandhout en het bereiden van voedsel in gevaarlijke omstandigheden, kunnen gebruiken voor onderwijs, werk en persoonlijke ontwikkeling.
Als de voordelen zo duidelijk zijn, wat weerhoudt ons er dan van om schoon koken voor iedereen te realiseren? Het probleem is niet technisch: KOKO Networks heeft bijvoorbeeld bio-ethanolfornuizen ontwikkeld die 85 procent minder kosten en waarvan de brandstof tot 40 procent minder kost dan bij houtskoolfornuizen. Toch blijft de betaalbaarheid een uitdaging. Dit wordt nog verergerd door diepgewortelde gendernormen die de huishoudelijke arbeid van vrouwen vaak onderwaarderen en hun controle over huishoudbudgetten beperken. Innovatieve financieringsmechanismen zoals ‘on-bill lending,’ waarbij gezinnen de initiële kosten van een fornuis kunnen terugbetalen via hun energierekening, zouden kunnen helpen. Maar er is ook een mentaliteitsverandering nodig.
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
Educatie aan de basis is cruciaal om schoon koken te normaliseren en Afrikanen die in de houtskoolindustrie werken mee te krijgen. Volgens een evaluatie door het Wereldvoedselprogramma en The Rockefeller Foundation, als onderdeel van The School Meals Coalition in Kenia, zou een subsidieprogramma voor scholen om moderne keukens te installeren tien miljoen kinderen toegang geven tot schoon koken. Het zou ook ongeveer 400.000 banen creëren en ruim twee miljoen extra banen in aanverwante sectoren, voornamelijk voor vrouwen en jongeren. Het initiatief zal naar verwachting ten minste negen miljoen ton uitstoot voorkomen en ongeveer zes miljoen bomen behouden.
Om deze hefbomen over te kunnen halen is financiering nodig. Volgens het Internationaal Energieagentschap zou een jaarlijkse investering van 8 miljard dollar in fornuizen en infrastructuur tot 2030 zorgen voor universele toegang tot schoon koken in Afrika bezuiden de Sahara. Daarom werkt de Global Electric Cooking Coalition aan een massale transitie naar schoon koken in ten minste tien landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika tegen 2030. Ook de United Nations Climate Change High-Level Champions werken samen met niet-gouvernementele actoren om universele toegang tot schoon koken te bereiken tegen 2030, een doel waarvoor minstens 10 miljard dollar per jaar aan innovatieve financiering nodig is.
De modellen om schoon koken in Afrika op te schalen zijn aanwezig. Nu moeten de regeringen van rijke landen, multilaterale instellingen, de privésector en internationale organisaties de nodige financiële middelen vrijmaken. Het feit dat er in Afrika nog steeds vuil gekookt wordt, onderstreept nog eens dat de klimaatfinanciering lange tijd inefficiënt, ontoereikend en onrechtvaardig is geweest. Om deze trend te keren, moeten de wereldleiders deze week tijdens de IEA Summit on Clean Cooking in Africa een nieuw financieringspact voor universeel schoon koken introduceren.
Het mainstreamen van schoon koken in Afrika is meer dan alleen een praktische oplossing voor de klimaatcrisis; het is een verbintenis die het Mondiale Noorden moet aangaan met het continent dat het minst heeft bijgedragen aan de opwarming van de aarde, maar desondanks het meest kwetsbaar is voor de gevolgen ervan. Het belangrijkste is dat het ervoor zorgt dat vrouwen en meisjes in Afrika kunnen deelnemen aan – en profiteren van – het bouwen van een groenere, gezondere en rechtvaardigere toekomst.
Razan Khalifa Al Mubarak, UN Climate Change High-Level Champion voor COP28, is voorzitter van de Internationale Unie voor Natuurbehoud. Joseph Nganga is interim CEO van de Global Energy Alliance for People and Planet.
To have unlimited access to our content including in-depth commentaries, book reviews, exclusive interviews, PS OnPoint and PS The Big Picture, please subscribe
World order is a matter of degree: it varies over time, depending on technological, political, social, and ideological factors that can affect the global distribution of power and influence norms. It can be radically altered both by broader historical trends and by a single major power's blunders.
examines the role of evolving power dynamics and norms in bringing about stable arrangements among states.
Donald Trump has left no doubt that he wants to build an authoritarian, illiberal world order based on traditional spheres of influence and agreements with other illiberal leaders. The only role that the European Union plays in his script is an obstacle that must be pushed aside.
warns that the European Union has no place in Donald Trump’s illiberal worldview.
Log in/Register
Please log in or register to continue. Registration is free.
ABU DHABI/LONDEN – Het grootste deel van haar leven kookte Florence Auma Ode boven een open vuur in haar Keniaanse huis. De rook die daarbij vrijkwam bedekte de muren met een laag roet en vulde haar longen – en die van haar gezinsleden – met fijnstof.
In 2022 investeerde het gezin van Florence bijna een maandsalaris in een modern twee-pits bio-ethanolfornuis, dat betaalbare brandstof gebruikt en waarmee voedsel snel en schoon kan worden gekookt. Het fornuis heeft de gezondheid van het hele gezin verbeterd. Net zo belangrijk is dat Florence niet langer vijf uur per dag brandhout hoeft te sprokkelen. Nu kan ze die tijd gebruiken om lessen te volgen, een inkomen te verdienen of van haar vrije tijd te genieten.
In het Mondiale Noorden lijkt schoon koken voor iedereen misschien alledaags vergeleken met andere, meer grandioze vormen van klimaatactie. Maar overschakelen op schone kooktechnologieën zou de wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide met 1,5 miljard ton verminderen, evenveel als alle vliegtuigen en schepen vandaag de dag produceren. En aangezien er elk jaar bossen ter grootte van Ierland verloren gaan aan de productie van brandhout en houtskool, zou het uitbannen van vies koken de ontbossing en het verlies aan biodiversiteit aanzienlijk verminderen.
Ondanks dit enorme potentieel koken 2,4 miljard mensen, voornamelijk vrouwen, nog steeds boven open vuren en verwarmen ze hun huizen met open vuren die branden op hout, houtskool of mest, wat leidt tot 3,2 miljoen vroegtijdige sterfgevallen per jaar door blootstelling aan deeltjesvervuiling. Het probleem is het meest acuut in Afrika bezuiden de Sahara, waar vier van de vijf mensen geen toegang hebben tot schone kookoplossingen, waardoor aan vervuiling gerelateerde ziekten de productiviteit en menselijke ontwikkeling belemmeren.
Naast het terugdringen van emissies en milieuschade zou het bevorderen van schoon koken bijdragen aan het herstel van de waardigheid van vrouwen en meisjes, van wie vaak wordt verwacht dat ze de last van huishoudelijk werk dragen. Universele toegang tot schoon koken zou betekenen dat vrouwen en meisjes – ruim 600 miljoen in Afrika – net als Florence de tijd die ze nu besteden aan het verzamelen van brandhout en het bereiden van voedsel in gevaarlijke omstandigheden, kunnen gebruiken voor onderwijs, werk en persoonlijke ontwikkeling.
Als de voordelen zo duidelijk zijn, wat weerhoudt ons er dan van om schoon koken voor iedereen te realiseren? Het probleem is niet technisch: KOKO Networks heeft bijvoorbeeld bio-ethanolfornuizen ontwikkeld die 85 procent minder kosten en waarvan de brandstof tot 40 procent minder kost dan bij houtskoolfornuizen. Toch blijft de betaalbaarheid een uitdaging. Dit wordt nog verergerd door diepgewortelde gendernormen die de huishoudelijke arbeid van vrouwen vaak onderwaarderen en hun controle over huishoudbudgetten beperken. Innovatieve financieringsmechanismen zoals ‘on-bill lending,’ waarbij gezinnen de initiële kosten van een fornuis kunnen terugbetalen via hun energierekening, zouden kunnen helpen. Maar er is ook een mentaliteitsverandering nodig.
Introductory Offer: Save 30% on PS Digital
Access every new PS commentary, our entire On Point suite of subscriber-exclusive content – including Longer Reads, Insider Interviews, Big Picture/Big Question, and Say More – and the full PS archive.
Subscribe Now
Educatie aan de basis is cruciaal om schoon koken te normaliseren en Afrikanen die in de houtskoolindustrie werken mee te krijgen. Volgens een evaluatie door het Wereldvoedselprogramma en The Rockefeller Foundation, als onderdeel van The School Meals Coalition in Kenia, zou een subsidieprogramma voor scholen om moderne keukens te installeren tien miljoen kinderen toegang geven tot schoon koken. Het zou ook ongeveer 400.000 banen creëren en ruim twee miljoen extra banen in aanverwante sectoren, voornamelijk voor vrouwen en jongeren. Het initiatief zal naar verwachting ten minste negen miljoen ton uitstoot voorkomen en ongeveer zes miljoen bomen behouden.
Om deze hefbomen over te kunnen halen is financiering nodig. Volgens het Internationaal Energieagentschap zou een jaarlijkse investering van 8 miljard dollar in fornuizen en infrastructuur tot 2030 zorgen voor universele toegang tot schoon koken in Afrika bezuiden de Sahara. Daarom werkt de Global Electric Cooking Coalition aan een massale transitie naar schoon koken in ten minste tien landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika tegen 2030. Ook de United Nations Climate Change High-Level Champions werken samen met niet-gouvernementele actoren om universele toegang tot schoon koken te bereiken tegen 2030, een doel waarvoor minstens 10 miljard dollar per jaar aan innovatieve financiering nodig is.
De modellen om schoon koken in Afrika op te schalen zijn aanwezig. Nu moeten de regeringen van rijke landen, multilaterale instellingen, de privésector en internationale organisaties de nodige financiële middelen vrijmaken. Het feit dat er in Afrika nog steeds vuil gekookt wordt, onderstreept nog eens dat de klimaatfinanciering lange tijd inefficiënt, ontoereikend en onrechtvaardig is geweest. Om deze trend te keren, moeten de wereldleiders deze week tijdens de IEA Summit on Clean Cooking in Africa een nieuw financieringspact voor universeel schoon koken introduceren.
Het mainstreamen van schoon koken in Afrika is meer dan alleen een praktische oplossing voor de klimaatcrisis; het is een verbintenis die het Mondiale Noorden moet aangaan met het continent dat het minst heeft bijgedragen aan de opwarming van de aarde, maar desondanks het meest kwetsbaar is voor de gevolgen ervan. Het belangrijkste is dat het ervoor zorgt dat vrouwen en meisjes in Afrika kunnen deelnemen aan – en profiteren van – het bouwen van een groenere, gezondere en rechtvaardigere toekomst.
Razan Khalifa Al Mubarak, UN Climate Change High-Level Champion voor COP28, is voorzitter van de Internationale Unie voor Natuurbehoud. Joseph Nganga is interim CEO van de Global Energy Alliance for People and Planet.