nye192_DevonyuGettyImages_clearglobeamericanflag Devonyu/Getty Images

Macht en onderlinge afhankelijkheid in het Trump-tijdperk

CAMBRIDGE – De Amerikaanse president Donald Trump is beticht van het militariseren van de economische mondialisering. Sancties, invoertarieven en de beperking van de toegang tot dollars zijn belangrijke instrumenten van zijn buitenlands beleid geweest, en hij is er door bondgenoten, instituties en regels niet van weerhouden om ze te gebruiken. Volgens The Economistontleent Amerika zijn macht niet alleen aan troepen en vliegdekschepen, maar ook aan het feit dat het land het middelpunt is van het netwerk dat ten grondslag ligt aan de mondialisering. “Dit vlechtwerk van bedrijven, ideeën en normen weerspiegelt en vergroot de Amerikaanse bekwaamheid.” Maar Trumps aanpak kan “een crisis veroorzaken, en erodeert Amerika's meest waardevolle bezit – zijn legitimiteit.”

Trump is niet de eerste president die de economische onderlinge afhankelijkheid manipuleert, en de Verenigde Staten zijn ook niet het enige land die dit doen. In 1973 gebruikten de Arabische staten bijvoorbeeld een olie-embargo om de VS te straffen voor hun steun aan Israel in de Jom Kippoer-oorlog. Korte tijd later verscheen van de hand van Robert O. Keohane en ondergetekende Power and Interdependence, een boek dat de verscheidenheid aan manieren onderzocht waarop asymmetrische onderlinge afhankelijkheid kan worden gemanipuleerd als bron van macht. Maar we waarschuwden ook dat kortetermijnwinst soms kan omslaan in langetermijnverlies. Tijdens die periode beperkte president Richard M. Nixon bijvoorbeeld de Amerikaanse export van sojabonen in de hoop de inflatie de kop in te kunnen drukken. Maar op de langere termijn groeide de markt voor sojabonen in Brazilië snel – om met de Amerikaanse producenten te gaan concurreren.

In 2010 strafte China, na een botsing tussen Chinese en Japanse schepen in de buurt van de betwiste Senkaku/Diaoyu-eilanden in de Oost-Chinese Zee, Japan door de export te beperken van zeldzame aardmetalen, die van cruciaal belang zijn in moderne elektronica. Het gevolg was dat Japan geld leende aan een Australisch mijnbouwbedrijf met een raffinaderij in Maleisië, dat vandaag de dag voorziet in bijna een derde van de Japanse vraag. Bovendien werd de Mountain Pass-mijn in Californië, die begin deze eeuw was gesloten, heropend. China’s aandeel in de mondiale productie van zeldzame aardmetalen is gedaald van ruim 95% in 2010 naar 70% vorig jaar. Dit jaar liet de Chinese president Xi Jinping zich, bij wijze van een niet al te subtiele reactie op de importtarieven van Trump, fotograferen terwijl hij een productieplek voor aardmetalen bezocht, waarvan de export van cruciaal belang is voor Amerikaanse elektronica-producenten.

https://prosyn.org/lVRCsDrnl